تحلیل نامه آوینی به خاتمی به روایت پناهیان؛
چرا شهید آوینی به خاتمی نامه نوشت؟ + متن نامه
اشتباه دیگر دوستان ما که ریشه در مرعوبیت آنها در برابر غرب دارد آن است که آنها افق حرکت انقلاب و شرایط آماده جهانی را در این عصر احیای معنویت و اضمحلال غرب نمیبینند و بالطبع، هرگز برای وصول به این غایت تلاش نمیکنند.
به گزارش مشرق، در اردیبهشت سال 1370 سید محمد خاتمی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی که به دعوت انجمن اسلامی دانشگاه تهران صورت گرفت، دربارۀ مسائل فرهنگی و هنریِ کشور به ابراز نظر پرداخت. پس از آن سخنرانی، «شهید سید مرتضی آوینی» با انتشار نامهای، سخنان او را نقد کرد. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان، در گفتگو با رادیو معارف دربارۀ این نامه مطالبی را بیان کردهاند که در ادامه فرازهایی از آن را میخوانید:
استقلال رأی و صراحت لهجۀ شهید آوینی در نقد سخنان آقای خاتمی، جای تأمل دارد
. استقلال رأی، صراحت لهجه و اقدام انقلابیِ شهید آوینی در نوشتن این نقدنامه جای تأمل دارد. شهید آوینی در این نامه با زیرکیِ خاصی به نقد سخنان دو پهلوی آقای خاتمی، اقدام کردند. خیلیها هستند که منظور و هدف خود را صریحاً بیان نمیکنند یا اگر یک مقدار صراحت داشته باشند، اینقدر مواظبت میکنند که کلامشان بهصورت بسیار واضحی نیشدار نباشد. لذا این قبیل افراد معمولاً مورد نقد قرار نمیگیرند و شما در صحبتهای آقای خاتمی که وزیر فرهنگ و ارشاد آن زمان بودند، این مسأله را میبینید. با این وجود، شهید آوینی نکتهسنجانه و هوشمندانه بر آن نقاط انحرافی که حدس میزدند در این سخنان وجود داشته، تأکید کردند و با صراحت به نقد این نظریات پرداختند.
. شهید آوینی در بخشی از نامۀ، تصریح میکنند اکثر کسانی که در عرصۀ فرهنگ جامعۀ ما حضور دارند و به مطبوعات و برخی رسانهها مثل صداوسیما دسترسی دارند، همینطور میاندیشند که آقای خاتمی آن زمان تصوّر میکردند. خلاصۀ آن اندیشه هم چیزی نیست جز نگاه مثبت به تمدّن غرب و یک مقدار غربزدگی در فکر و فرهنگ، همراه با اعتراف به برخی از ارزشهای انقلاب. البته این عدّه قائل به جمعِ ارزشهای تمدن غرب و ارزشهای انقلاب بودند، ولی در جمع کردن معمولاً کفّۀ ارزشهای غرب غلبه پیدا میکرد.