درمورد«بسم» ترجمه«به نام»عیبی ندارد.اما «الله» قابل ترجمه نیست؛ زیرا اسم علم(خاص) خدا است و اسم خاص را نمی توانترجمه كرد؛مثلاً اگراسم كسی«حسن»باشد،نمی توان به آن گفت«زیبا».ترجمه «حسن»زیباست؛ اما اگربه آقای حسن بگوییم آقایزیبا،خوششنمی آید.كلمه الله اسم خاصی است كه مسلمانان برذات خداوند متعال اطلاق می كنند. نمیتوان «الله» را ترجمه كرد، باید همان رابه كار برد.خوب «رحمن» را چگونه ترجمه كرده اید؟ رفیقما پاسخ داد: بخشنده. حضرت اربابفرمود: این ترجمه بد نیست، ولی كامل نیست؛زیرا «رحمن» یكی از صفات خداست كهشمول رحمت و بخشندگی او را می رساند و اینشمول دركلمه بخشنده نیست؛ «رحمن»یعنی خدای كه در این دنیا هم برمؤمن و همبر كافر رحم می كند و همه را در كنفلطف و بخشندگی خود قرار می دهد و نعمت رزقو سلامت جسم و مانند آن اعطا میفرماید. در هرحال، ترجمه بخشنده برای«رحمن» درحد كمال ترجمه نیست.خوب، رحیم را چطور ترجمه كرده اید؟ رفیقما جواب داد: «مهربان». حضرت آیت اللهارباب فرمود: اگرمقصودتان از رحیم من بود _چون نام وی رحیم بود_ بدم نمی آمد«مهربان» ترجمه كنید؛ امّا چون رحیم كلمهای قرآنی و نام پروردگار است، بایددرست معنا شود. اگر آن را «بخشاینده» ترجمه كرده بودید، راهی به دهی می برد؛زیرا رحیم یعنی خدای كه در آن دنیا گناهان مؤمنان را عفو می كند. پس آنچه درترجمه «بسم الله» آورده اید، بد نیست؛ ولی كامل نیست و اشتباهاتی دارد. من همدر دوران جوانی چنین قصدی داشتم، امّا به
همین مشكلات برخوردم و از خواندن نمازفارسی منصرف شدم. تازه این فقط آیه اول سوره حمد بود، اگر به دیگر آیاتبپردازیم موضوع خیلی پیچیده تر می شود.امّا من معتقدم شما اگرباز هم بر اینامراصرار دارید، دست از نمازخواندن فارسی برندارید؛ زیرا خواندنش ازنخواندننمازبهطوركلی بهتر است.در این جا، همگی شرمنده و منفعل و شكستخورده از وی عذر خواهی كردیم و قولدادیم، ضمن خواندن نمازبه عربی،نمازهای
گذشته را اعاده كنیم.ایشان فرمود: من نگفتم به عربی نمازبخوانید، هرطور دلتان می خواهد بخوانید.منفقط مشكلات این كار را برای شما شرح دادم.ما همه عاجزانه از وی طلب بخشایش و ازكار خود اظهار پشیمانی كردیم. حضرت آیتالله ارباب، با تعارف میوه و شیرینی، مجلس را به پایان برد. ما همگی دست مباركشرا بوسیدیم و در حالی كه ما را بدرقه می كرد، خداحافظی كردیم. بعد نمازهارااعاده كردیم و ازكار جاهلانه خود دست
برداشتیم.