موضوع: رمضان را صرف سریال دیدن نکنید

حضرت آیت الله مظاهری در توصیه های اخلاقی ویژه ماه مبارک رمضان، گفت: همۀ وقت خود را صرف تماشای فیلم و سریال‌های تلویزیون نکنید و در این ماه مبارک رمضان، حداقل نصف آن زمان را به قرآن خواندن و مطالعۀ کتاب‌های دینی و رفتن به مساجد اختصاص دهید.

حضرت آیت الله حسین مظاهری از مراجع تقلید در درس اخلاق امروز خود، درباره برکات و فضائل این ماه اظهار داشت: ماه رمضان، ماه حرکت به سوی خدا است؛ ارزش‌های معنوی و برکات بی‌نظیر ماه مبارک رمضان در میان مسلمانان مغفول است و از این جهت توجه لازم به این ماه پر نور و برکت نمی‌شود.

وی در خصوص عظمت ماه رمضان گفت: در این ماه انسان می‌تواند خود خداوند را عیدی بگیرد؛ توجه به برکات این ماه و استفادۀ معنوی از آن موجب می‌شود در روز عید فطر، عیدی انسان خود حق تعالی باشد؛ ماه مبارک رمضان، ماه تزکیه و تهذیب نفس است و چنان انسان را تزکیه می‌کند که مصداق«قَلْب الْمُؤْمِنِ‏ عَرْشُ الرَّحْمَنِ»می‌شود، یعنی قلب او را جایگاه خداوند متعال می‌گرداند.

این مرجع تقلید افزود: ماه مبارک رمضان می‌تواند انسان را به مقام وصل و مقام شهود برساند، به گونه‌ای که عبادات و به خصوص نماز او مکالمه و معاشقه با پروردگار عالم باشد؛ همچنین می‌تواند انسان را به جایی برساند که بر عالم وجود مسلّط شود و بتواند هرچه بخواهد، انجام دهد؛ همان‌گونه که خداوند در حدیث قدسی فرموده است: «ای بندۀ من! تو به مقام عبودیت برس، آنگاه هرچه که من می‌کنم،‌ تو هم می‌توانی همان را انجام دهی.»، چنین انسانی نه فقط می‌تواند شیطان انسی و شیطان جنّی را در غل و زنجیر کند، بلکه می‌تواند عالم مجرد و ملائک را تسخیر نماید و بر عالم وجود تسلّط پیدا کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه اصفهان ضمن اشاره بهآثار توجه در برکات ماه مبارک رمضان به استناد روایات، گفت: در این ماه علاوه بر روزه‌داری، با خداوند منّان رابطۀ عاطفی بر قرار کنید؛ انسان می‌تواند راه صد ساله را در این مدت کم طی کند و به مقصود برسد؛ البته پیمودن مسیر حرکت به سوی خداوند و رسیدن به لقای الهی، سخت نیازمند توجّه و بیداری است؛ همان توجه و بیداری که استاد بزرگوار ما علامه طباطبائی«رحمةالله‌علیه» در آخرین لحظات حیات، این واژه را مرتّب تکرار کردند تا از دنیا رفتند: «توجّه، توجّه، توجّه».

حضرت آیت الله مظاهری غفلت درماه مبارک رمضان را موجب خسران دانست و تصریح کرد: حیف است که در این ماه عزیز، روزه گرفتن برای ما سخت و سنگین باشد و برای رفع تکلیف و برای فرار از جهنّم مجبور باشیم روزه‌ای بگیریم و نمازی بخوانیم؛ باید بدانیم که هدف اصلی از روزه، تحمّل سختی گرسنگی و تشنگی نیست و اساساً هدف خلقت انسان، گذران چند سال زندگی توأم با مشقّت و سختی نیست.

هدف از خلقت انسان چیست؟

وی با بیان این که هدف از خلقت انسان این نیست که عمری را برای خوردن، پوشیدن، مسکن و ازدواج، تلاش و کوشش کند، افزود: معلوم است که این نوع زندگی، عبث و بیهوده است و مسلّماً چنین نسبتی برای خداوند حکیم سزاوار نیست؛ لذا قرآن در این باره می‌فرماید«خیال می‌کنید برای خوراک و پوشاک و مسکن و ازدواج و تلاش و کوشش شبانه روز و زحمت و مشقّت دنیوی خلق شده‌اید؟ نه! برای این کارها خلق نشده‌اید».

این استاد درس خارج حوزه علمیه اصفهان هدف از خلقت انسان را بر اساس آیات قرآن این طور بیان کرد: قرآن می فرمایدای انسان! عالم هستی را برای تو و تو را برای خودم خلق کردم؛قریب به مضمون این آیۀ شریفه، در قرآن کریم تکرار شده است و تکرار این معانی و مضامین، دلیل بر تأکید است. تأکیدات قرآن کریم نیز ضرورت توجّه انسان‌ها به موضوع مورد نظر را می‌نمایاند.

استاد اخلاق حوزه علمیه اصفهان ادادمه داد: قرآن کریم در آیۀ دیگری می‌فرماید«وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسی‏»یعنی تو را برای خودم خلق کردم؛ به بیان دیگر انسان می‌تواند در همین دنیا به مقام «تبتّل» برسد، تبتّل به معنای دل‌کندن از همه چیز و همه کس و فقط دل بستن به خداوند رحمان است، رسیدن به این مقام، به دنیا و آنچه در دنیاست و حتّی به بهشت و آنچه در بهشت است، ارزش دارد.

لذّت و شادمانی روزه‌دار در گرو اخلاص است

حضرت آیت الله مظاهری خلقت انسان برای دست یابی به مقامات بلند الهی عنوان کرد و گفت: ولی از آنجا که برخی به این مسأله توجه ندارد، با غم و غصّه‌ از خداوند متعال گله و شکایت می‌کند و غافل از علّت خلقت و ارزش والای آن، می‌گوید ای کاش خداوند اصلاً من را خلق نکرده بود و من به دنیا نیامده بودم.

وی شکایت انسان از آفرینش خود را بالاترین ناشکری‌ها و بالاترین بی‌وفایی‌ها نسبت به پروردگار عنوان کرد و بیان داشت: خداوند به چنین افرادی می‌فرماید«من شما را خلق نکرده بودم تا مثل کرم ابریشم دور خودتار بتنید و به این دنیا دلبستگی پیدا کنید. بلکه من شما را خلق کردم تا با عباداتی نظیرروزه، به جایی برسید که موقع افطار و لقای خداوند، بالاترین لذّت‌ها را داشته باشید».

این استاد اخلاق برخورداری روزه از برکات نورانی را منوط به اخلاص واقعی روزه‌ دار و اشتیاق وی در انجام این تکلیف الهی دانست و گفت: اگر روزه گرفتن و نماز خواندن از ترس جهنّم باشد، برای انسان سخت و سنگین و مشقّت‌بار است؛ به همین علّت وقتی ماه رمضان در تابستان و در هوای گرم فرا می‌رسد، بسیاری از مردماز آن واهمه دارند و با دلهره و نگرانی وارد این ماه عزیز می‌شوند.

وی با بیان این که اهل معرفت ساعت و دقیقه شماری می‌کنند که ماه رمضان بیاید و روزه بگیرند، افزود: این افراد موقع افطار، به لذّتی وصف ناشدنی دست یابند که به دنیا و آنچه در دنیاست، ارزشدارد؛ پس از آن، به لذّت حضور در محضر پروردگار متعال و لقای او می‌اندیشند و در شب‌های ماه مبارک رمضان با دعا و راز و نیاز، با نماز شب و قرائت دعای ابوحمزۀ ثمالی در دل شب، با خدای خویش معاشقه و مکالمه می‌کنند و لذّت روی لذّت می‌برند وهر کدام از این لذّت‌ها، بهتر و برتر از دیگری است.

این مرجع تقلید تأکید کرد: هدف از خلقت انسان این است کهعالم وجود برای وی، و او نیزبرای خداوند متعال باشد؛ وقتی چنین شد، یک یاالله او می‌تواند عالم را تکان دهد و در این صورت است که خواب او هم در ماه رمضان عبادت است، نفس کشیدن او نیز عبادت محسوب می‌شود، زیرا او خود را برای خدا می‌داند؛ خوشا به حال کسانی که با شناخت وظیفه، به آن عمل می‌کنند.

انسان خلیفۀ خدا است

حضرت آیت الله مظاهری پیرامون هدف از خلقت انسان افزود: خداوند به ملائکه فرمود « ای ملائکه! می‌خواهم خلیفه خلق کنم»، یعنی کسی را خلق کنم که خلیفة الله باشد؛ این آیۀ شریفه در ابتدای قرآن کریم، بیان شده است و صرفاً مربوط به حضرت آدم«علیه‌السّلام»و نبوّت و ولایت نیست، بلکه مربوط به انسان، یعنی همان خلیفۀ خدا است.

وی با اشاره به کلامی از علاّمه طباطبائی«رحمةالله‌علیه» در خصوص تحقق مقام خلیفة اللهی، خاطر نشان کرد: جانشین شدن، وقتی تحقّق می‌یابد که خلیفه، قادر به انجام کارهای آن موجود اصلی باشد؛ لذا خداوند به ملائکه فرمود می‌خواهم خلیفة الله خلق کنم؛ ملائکه به این امر توجّه نکردند و گفتند خدایا اگر عبادت می‌خواهی، ما تو را عبادت و تقدیس می‌کنیم، امّا در میان انسان‌ها، قتل و غارت، زد و خورد و ظلم و فساد زیاد می‌شود. خداوند به آنها جواب نداد و آدم«علیه‌السّلام»را خلق فرمود؛ وقتی آدم خلق شد، خداوند او را مظهر اسماء و صفات خود قرار داد و با همۀ اسماء و صفات در دل و جان آدم، تجلّی کرد.

ماه مبارک رمضان، فرصتی برای تحقّق مقام خلیفة اللهی

استاد درس خارج حوزه علمیه اصفهان با بیان این که هر انسانی لیاقت و توفیق جانشینی خداوند را ندارد، گفت: هرچند خمیر مایۀ این جانشینی در وجود انسان نهفته است ولی باید تلاش کند تا به توفیق بهره‌مندی از مقام جانشینی خداوند تعالی دست یابد؛ ماه مبارک رمضان، فرصت بسیار ارزشمند و کم نظیری برای نیل انسان به مقام خلیفة اللهی محسوب می‌شود و آدمی می‌تواند در این ماه، به جایگاهی والاتر و برتر از ملائکه دست یابد.

حضرت آیت الله مظاهری توجّه و بیداری در ماه مبارک رمضان را به موجب رسیدن انسان به مقام خلیفة اللهی عنوان کرد و گفت: همچنین غفلت و بی‌توجهی، سقوط عجیب و شدیدی در پی خواهد داشت؛ قرآن شریف می‌فرماید« ای خلیفۀ خدا! صعود یا سقوط تو، دست خود توست؛ اگر صعود کنی،‌ملائکه با تو هم صحبت می‌شوند، ولی اگر سقوط کنی، بدتر از هر درنده و میکروبی خواهی شد».

وی ضمن بیان تبعات گناه و ظلمکه منجر به سقوط انسان می شود، اظهارکرد: از همگان تقاضا دارم که در این ماه مبارک رمضان، ‌روی این مسائل و مباحث کمی فکر کنید و به این ماه ، اهمیت دهید تا روزۀ شما، روزۀ عوامانه نباشد.

مراتب روزه

این استاد اخلاق حوزه علمیه اصفهان، روزه را داری سه مرتبه دانست و گفت: مراتب روزه عبارتند از «روزۀ عوام»، «روزۀ خواص یا روزۀ اخلاقی» و «روزۀ اخصٌ الخواص یا روزۀ دل».

حضرت آیت الله مظاهری در تعریف روزۀ عوامانه،ابراز داشت: روزه‌ای که معمولاً عموم مردم می‌گیرند و برای اینکه جهنّم نروند و هنگام روزه داری، از آنچه به عنوان مبطلات روزه در رساله‌ها آمده، اجتناب می‌ورزند؛ هدف خداوند متعال از وجوب روزه، گرفتن روزۀ عوامانه نیست؛ گرچه این روزه لازم و واجب است، ولی کافی نیست.

وی افزود:انسان وقتی روزه می‌گیرد، باید علاوه بر اینکه شکم و اعضا و جوارح او روزه است، چشم و گوش و زبان او نیز روزه باشد؛ این مسائل در رسالۀ مراجع تقلید نیست، امّا مرجع تقلید گفته است که اگر کسی غیبت کند، تهمت بزند، نگاه‌های زشت و حرام کند، دوست‌یابی‌های نابجا داشته باشد،روزۀ او روزۀ واقعی نیست و روزه‌اش باطل است، گرچه قضا و کفّاره ندارد.

این استاد خارج فقه حوزه علمیه اصفهان در خصوص بالاترین رتبه روزه داری، گفت: بعضی از مردم علاوه بر اینکه از مبطلات فقهی روزه اجتناب می‌کنند و شکم و اعضا و جوارحشان روزه است، دل و قلبشان نیز روزه می‌باشد. آنها در پایان ماه مبارک رمضان به جایی می‌رسند که فقط به خداوند متعال دل بسته‌اند؛ ماه مبارک رمضان، فرصتی برای تمرین روزه‌داری دل است، دل از آن خداست؛اگر هرگوشه‌ای از دل را چیزی تصاحب کند، در حقیقت شرک و ظلم به خداست و اگر هم نمی‌توانیم این‌طور روزه بگیریم، لااقل باید مواظب باشیم که چشم و گوش و زبان ما روزه باشد، تا مورد قبول خداوند واقع شود.

توصیه‌‌های اخلاقی ویژه ماه مبارک رمضان

حضرت آیت الله مظاهری دعا در وقت افطار را یکی از اعمال مهم ماه رمضان خواند وتصریح کرد: موقع افطار، دعا کنید و به دعاهای کوچک و دنیوی نیز بسنده نکنید؛ از خداوند بزرگ و بلند مرتبه، خواسته‌های بزرگ داشته باشید، یکی از دعاهایتان این باشد که «خدایا! عاقبت امر ما، فرزندان ما و خانوادۀ ما را ختم به خیر کن»، نکند یک دفعه منحرف شویم و به خاطر دنیا، زیر همه چیز بزنیم.

وی با اشاره به وضعیت اقتصادی نا مناسب و مشکلات معیشتی ناشی از آن، گفت: در این شرایط هرچه می‌توانید به خلق خدا خدمت کنید؛در حد توان از همدیگر دستگیری کنید و مشکلات یکدیگر را رفع نمایید، نکند در نزدیکی و در همسایگی شما افراد گرسنه و نیازمند باشند و شما خبر نداشته باشید و آنان را یاری نکنید،حتّی اگر نمی‌توانید مشکلات زندگی مردم را رفع کنید، ‌لاأقل برای آنها دلسوزی کنید و موقع افطار، برای رفع گرفتاری همۀ مردم دعا کنید.

این استاد اخلاق ادامه داد: از همگان تقاضا دارم که در ماه مبارک رمضان، با قرآن کریم، انس داشته باشید؛ هم قرآن بخوانید، هم تفاسیر آن را ملاحظه کنید و هم در آن تدبّر و اندیشه کنید؛ نمازهای جماعت، جلسات قرآن و حضور در مساجد را پررنگ‌تر و باشکوه‌تر برگزار نمایید همچنین از منبرها و سخنرانی‌‌های مفید استفاده کنید و از نوارهای خوب دینی، استفاده کنید و آگاهی‌ها و اطّلاعات دینی خود را افزایش دهید.

حضرت آیت الله مظاهری در پایان اظهار داشت: همۀ وقت خود را صرف تماشای فیلم و سریال‌های تلویزیون نکنید و در این ماه مبارک رمضان، حداقل نصف آن زمان را به قرآن خواندن و مطالعۀ کتاب‌های دینی و رفتن به مساجد اختصاص دهید.

منبع: رسا