(آيه 17)- در روايتى از ابن عباس آمده است: روزى ابو جهل نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمد در حالى كه حضرت نزديك مقام ابراهيم مشغول نماز بود، صدا زد مگر من تو را از اين كار نهى نكردم؟
حضرت صلّى اللّه عليه و آله بر او بانگ زد و او را از خود راند.
ابو جهل گفت: اى محمّد! بر من بانگ مىزنى، و مرا مىرانى؟ تو نمىدانى قوم و عشيره من در اين سرزمين از همه بيشتر است.
در اينجا آيه مورد بحث نازل شد: «سپس هر كه را مىخواهد صدا بزند» تا ياريش كند (فليدع ناديه).
(آيه 18)- «ما هم به زودى مأموران دوزخ را صدا مىزنيم» تا او را به دوزخ افكنند (سندع الزبانية).
تا معلوم شود كه از اين غافل بىخبر كارى ساخته نيست، و در چنگال مأموران عذاب همچون پر كاهى در وسط يك طوفان سهمگين است!
(آيه 19)- در آخرين آيه اين سوره كه آيه سجده است، مىفرمايد: «چنان نيست» كه آن طغيانگر مىپندارد و اصرار بر ترك سجده تو دارد (كلا).
«هرگز او را اطاعت مكن و سجده نما و (به خدا) تقرّب جوى» (لا تطعه و اسجد و اقترب) «1».
ابو جهلها كوچكتر از آنند كه بتوانند مانع سجده تو شوند، و يا در راه پيشرفت آئينت سنگ بيندازند و مانع ايجاد كنند، تو با توكل بر پروردگار و نيايش و عبادت و سجده، در اين مسير گام بردار و هر روز به خداى خود نزديك و نزديكتر شو.
ضمنا از اين آيه به خوبى استفاده مىشود كه «سجده» باعث قرب انسان در درگاه خداست، و لذا در حديثى از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مىخوانيم كه فرمود: «نزديكترين حالت بنده به خداوند زمانى است كه در سجده باشد».
البته مىدانيم طبق روايات اهل بيت عصمت عليهم السّلام چهار سجده واجب در قرآن داريم «الم سجده» و «فصلت» و «النجم» و در اينجا (سوره علق) و بقيه سجدههاى قرآن مستحب است.
_________________________________________________
(1) اين آيه سجده واجب دارد. [.....]
«پايان سوره علق»
