موضوع: فتـح اندلس به دست سپاه اسلام

اما اين اقدام سرانجام موجب کاهش هر چه بيشتر تسلط آنان بر شمال افريقا شد. بعد از سقوط امويان، اندلس از تسلط عباسيان بيرون شد. در آنجا نيز مثل بيشتر بلاد اختلاف مصرى و يمانى در ميان بود. به سال 125 ابوالخطار يمانى بر اندلس تسلط يافت و صمبل بن حاتم که مصرى بود بر او بشوريد و از ولايتدارى خلع کرد و يکى از مصريان را به ولايتدارى رسانيد يمنيان ميخواستند ابوالخطار را به مقام خويش باز برند اختلاف بالا گرفت و اندلس چهار ماه تمام ولايتدار نداشت عاقبت همگى بر ولايتدارى يوسف بن عبدالرحمن فهرى اتفاق کردند که مصرى بود و به سال 129 ولايت اندلس را بدو دادند و بنا شد يکسال ولايت بدست او باشد و سال بعد کار را بدست يمنيان دهد تا هر که را خواهند ولايتدار کنند و چون سال بگذشت يمنيان خواستند يکى از خويشتن را بولايت رسانند اما صمبل مقاومت کرد و گروه بسيار از ايشان را بکشت و باز بر ولايت يوسف اتفاق شد و کس بر او اعتراض نکرد تا عبدالرحمن اموى بر اندلس تسلط يافت.
چون دولت اموى سقوط کرد و عباسيان به تعقيب و کشتار ايشان برخاستند يکى از بزرگان اموى عبدالرحمن پسر معاوية بن هشام از چنگ عباسيان به اندلس گريخت و دولت اموى اندلس را بنيان نهاد. جدايى اندلس از دولت عباسيان مايه ضعف ايشان بود اما منصور با همه کوششها که کرد نتوانست قدرت خويش را بر آن ديار استقرار دهد و به ناچار از در ملايمت درآمد.

وقتى منصور از مسالمت کارى نساخت به پپين پادشاه فرنگ متوسل شد تا از او بر ضد عبدالرحمن کمک گيرد و فرستادگان به دربار او روان کرد که سالى چند در آنجا مقيم بودند و با فرستادگان وى به نزد منصور بازآمدند و باز به دربار پپين رفتند و براى وى هديه‏هاى گرانبها بردند اما اين گفتگوها ثمرى نداشت جز آنکه عبدالرحمن از هجوم فرنگيان بکشور خويش بيمناک شد و هرگز بصدد جنگ عباسيان نيفتاد بنابراين منصور در مانور سياسى خويش به نسبت زياد توفيق يافت و سياست عباسيان را درباره اندلس پايه نهاد.

بدوران مهدى همه دولتها از عباسيان حساب ميبردند که اين دولت بنهايت قدرت و وسعت رسيده بود اما آن اختلاف که ميان خليفه بغداد و اندلس بود مايه اضطراب بغداد بود که مهدى چون پدر قدرت امويان اندلس را به ديده حسد مي نگريست و ميخواست اين دولت را از ميان بردارد اما لشکر کشى به آن ديار ميسر نبود که راه دراز بود و گذر دادن سپاه از صحراهاى آفريقا کارى دشوار مينمود و هم قوت عبدالرحمن اموى به حساب بود که وى در انديشه بود ديار شام را از امويان بگيرد و اگر اوضاع اندلس اجازه ميداد بدينکار اقدام کرده بود بدي نجهت دو خليفه در بغداد و اندلس بدشمنى و کينه قانع شدند و کوشش عملى بر ضد همديگر کمتر کردند .

ابن اثير گويد: «مهدى عبدالرحمن بن حبيب فهرى را باندلس فرستاد و او از آفريقا گذشت دريا را پيمود و بسليمان بن يقطان که ولايت بارسلن داشت نامه نوشت و او را به اطاعت خليفه بغداد خواند اما سليمان دعوت وى را نپذيرفت و فهرى خشمگين با گروهى از بربران به قلمرو او هجوم برد اما سليمان وي را بشکست و عبدالرحمن باقيمانده نيروى وى را تار و مار کرد و کشتيهاى او را بسوخت که فرار نتواند کرد فهرى در ناحيه والانس موضع گرفت و محصور شد اما مقاومتى سخت کرد و ترس وى بدلها افتاد و عبدالرحمن هزار دينار جايزه براى سرش معين کرد و يکى از بربران ويرا بکشت و سرش را به نزد خليفه اندلس برد. (منبع : جعفريان ، رسول و خيرانديش ، عبدالرسول ، تاريخ اسلام و دولتهاى مسلمان، ص 119)

منبع : سایت جام جم آنلاین