موضوع: در مورد روز عاشورا و روزه در این روز بیشتر بدانید!

یکی از مسائلی که این روزها همیشه مطرح می شود . مسائلی مثل: روز عاشورا. عید شمردن روز عاشورا. روزه عاشورا هست. ما قصد داریم در فضایی منطقی. مستدل و بدور از تعصب این مسائل را بررسی کنیم

عاشورا در لغت:

طبق جمهور اقوال علما عاشورا روز دهم محرم است

۱- الخلیل بن احمد: « عاشوراء الیوم العاشر من المحرم، و یقال: بل التاسع… »**العین ج۱ص۲۴۹**عاشورا روز دهم محرم است و قولی نیز هست که گفته است روز نهم

۲- الازهرى: «قال اللیث: و یوم عاشوراء هو الیوم العاشر من المحرم **تهذیب اللغة ج۱ص۴۰۹**

روز عاشورا روز شهادت حسین بن علی:

طبق جمهور اقوال علمای شیعه و سنی شهادت حسین بن علی روز عاشورا یعنی روز دهم ماه محرم می باشد

معرفة السنن والآثار – البیهقی – ج ۳ – ص ۹۱الطبقات الکبرى – محمد بن سعد – ج ۶ – ص ۳۴۳

آیا روز عاشورا عید است؟

چیزی که ثابت است اینکه حسین بن علی سید شباب اهل الجنه توسط سپاهیان یزید در روز عاشورا به شهادت رسیده استدر این بخش به بررسی روایاتی می پردازیم که در آن عاشورا عید معرفی شده است« عن ابى هریرة قال: قال رسول الله عاشورا عید نبى کان قبلکم فصوموه انتم»از ابوهریره نقل شده است که گفت: پیامبر فرمود: عاشورا عید پیامبران قبل از شماست پس روزه بگیریدشمجمع الزوائد – الهیثمی – ج ۳ – ص ۱۸۵

بررسی این روایت:خود جناب ذهبی در ادامه این روایت چنین گفته است که در متن این روایت شخصی است به اسم ابراهیم الهجری که ائمه رجال او را تضعیف کردندإبراهیم الهجری ضعفه الأئمة

نکته دیگر:

در متون دیگر همین روایت ذکر شده است. ولی کلمه عید در متن روایت وجود نداردصوم یوم عاشوراء یوم کانت تصومه الأنبیاء فصوموه أنتم

المصنف – ابن أبی شیبة الکوفی – ج ۲ – ص ۴۷۱- دارالفکرالدر المنثور – جلال الدین السیوطی – ج ۶ – ص ۳۴۵- دارالمعرفه

روایت دوم:نقل شده است که معاویه بر بالای منبر گفت: روز عاشورا عید است هر کسی روزه گرفت. روزه گرفت و هر کسی ترک کرد پس گناهی بر او نیستمعاویة على المنبر یقول: ان یوم عاشورا یوم عید فمن صامه فقد کان یصام و من ترکه فلا حرج

المصنف – عبد الرزاق الصنعانی – ج ۴ – ص ۲۹۱پس روشن شد که اولین کسی که در اسلام عاشورا را عید شمرده است کسی نیست جز جناب معاویه

اجازه هست کمی به قبل از اسلام نظاره کنیم؟نزد یهود روز عاشورا عید شمرده می شدکان یوم عاشورا تعده الیهود عیداًصحیح البخاری – البخاری – ج ۲ – ص ۲۵۱

آیا روز عاشورا روز حزن است؟

در منابع شیعه روایاتی نقل شده است که این روز را روز مصیبت معرفی کرده است. دلیل این مسئله هم شهادت حسین بن علی خامس اهل کساء. آخرین مصداق آیه مباهله. کسی که رسول الله در شانش فرمود: حسین منی و انا من حسین. می باشدإن یوم قتل الحسین علیه السلام أعظم مصیبة من جمیع سائر الأیامبحار الأنوار – العلامة المجلسی – ج ۴۴ – ص ۲۶۹

جالب اینجاست خود امام صادق داستان اینکه گروهی این روز را عید شمرده اند به طور کامل روشن کرده اند:این روز را به عید و تبرک تبدیل کردند. تا مردم از از جزع و گریه و اندوه به فرح و شادی کشیده شوند

بحار الأنوار – العلامة المجلسی – ج ۴۴ – ص ۲۷۰به راستی چگونه می شود. روزی که ابراهیم پسر پیامبر از دنیا رفت. برای رسول الله روز حزن باشد و رسول الله در آن روز گریه کنند. ولی روزی که خامس اهل کسا. خامس مصدایق ایه مباهله. آیه تطهیر. به فجیع ترین وجه ممکن به دست کسانی که ادعای اسلام داشتند. شهید شود ولی رسول الله و یاوران مخلص ایشان محزون نباشند؟

روزه عاشورا:

با مراجعه به صحاح اهل سنت به مجموعه‌ای از روایات متناقض پیرامون صوم روز عاشوراء مواجه می‌شویم که در بسیاری از موارد جمع بین آن‌ها غیر ممکن می‌باشد.روزه داری پیامبر و قریش قبل از اسلام در عاشورا

از جمله روایاتی که در صحیح بخاری آمده و باعث فتوای برخی از علمای اهل سنت به استحباب صوم روز عاشوراء شده روایت زیر است:عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ: کَانَ یَوْمُ عَاشُورَاءَ تَصُومُهُ قُرَیْشٌ فِی الْجَاهِلِیَّةِ، وَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم یَصُومُهُ، فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِینَةَ صَامَهُ، وَأَمَرَ بِصِیَامِهِ، فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ تَرَکَ یَوْمَ عَاشُورَاءَ، فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ، وَمَنْ شَاءَ تَرَکَهُ.عایشه می‌گوید: روز عاشوراء را قریش در جاهلیت روزه می‌گرفت، و رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم نیز این روز را روزه می‌داشت، و زمانی که حضرت به مدینه آمد هم‌چنان این روز را روزه می‌داشت و دیگران را نیز امر به روزه می‌نمود، تا این‌که روزه ماه رمضان واجب گردید؛ که از آن به بعد حضرت روزه روز عاشوراء را ترک نمود و دستور داد هر کس می‌خواهد این روز را روزه بدارد و هر کس نمی‌خواهد روزه نگیرد.صحیح البخاری، ج ۲، ص ۲۵۰، ح ۲۰۰۲، کتاب الصوم، ب ۶۹٫ باب صِیَامِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ.

اولا: این روایت به خاطر وجود «هشام بن عروه» در سلسله سند آن اشکال و مناقشة سندی دارد؛ زیرا ابن قطّان در باره او گفته: «أنّه اختلط و تغیّر»، (او تغییر کرد و مطالب نادرست و صحیح را مخلوط نمود) و ذهبی در باره او می‌گوید: «أنّه نسی بعض محفوظه أو وهم»، (او بعضی محفوظاتش را فراموش می‌کرد و یا در آن‌ها شک می‌کرد) و یا از ابن خرّاش در باره او آمده است که: «کان مالک لا یرضاه نقم علیه حدیثه لأهل العراق»، (مالک از وی رضایت نداشت و از احادیث او که برای اهل عراق نقل می کرد انتقاد می‌کرد)
میزان الاعتدال، ج ۴، ص ۳۰۱
و ثانیا: این روایت با روایاتی که در زیر می‌آید تناقض دارد:
بی اطلاعی پیامبر و قریش از روزه عاشوراء تا زمان هجرت
از جمله روایات دیگری که در صحیح بخاری آمده و با روایت فوق تضاد و تناقض کامل دارد این روایت می‌باشد:
حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ حَدَّثَنَا أَیُّوبُ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِیدِ بْنِ جُبَیْرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ – رضى الله عنهما – قَالَ قَدِمَ النَّبِىُّ – صلى الله علیه وسلم – الْمَدِینَةَ. فَرَأَى الْیَهُودَ تَصُومُ یَوْمَ عَاشُورَاءَ. فَقَالَ «مَا هَذَا». قَالُوا هَذَا یَوْمٌ صَالِحٌ. هَذَایَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِى إِسْرَائِیلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ. فَصَامَهُ مُوسَى. قَالَ «فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْکُمْ». فَصَامَهُ وَأَمَرَ بِصِیَامِهِ.
نبی اکرم صلى الله علیه وآله وسلم به مدینه آمد و یهود را دید که روز عاشوراء را روزه گرفته‌اند، فرمود: این کار برای چیست؟ گفتند: این روزی فرخنده‌ای‌ است که در آن بنی إسرائیل را خداوند از دست دشمنانش نجات بخشیده است؛ لذا موسی و پیروانش این روز را روزه می‌دارند. حضرت فرمود: من برای تبعیت از موسی أحق و سزوارتر هستم از این رو حضرت این روز را روزه گرفت و نیز امر فرمود تا این روز را روزه بگیرند.
صحیح بخاری، ج ۲، ص ۲۵۱، شماره حدیث ۲۰۰۴
روایت اول می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه وآله و قریش از زمان جاهلیت این روز را روزه می‌گرفتند و بعد از اسلام نیز تا سیزده سال که در مکه بودند روزه گرفتن در این روز هم‌چنان به قوّه خود باقی بود و بعد از هجرت به مدینه روزه ماه رمضان تشریع شد و از آن به بعد بود که روزه روز عاشورا به اختیار خود واگذار شد تا هر کس می‌خواهد روزه بدارد و هر کس نمی‌خواهد روزه نگیرد.
اما روایت دوم می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم زمانی که به مدینه هجرت نمود نه تنها این روز را روزه نمی‌گرفت چون؛ حتی از روزه این روز خبر هم نداشت و وقتی یهود را مشاهده نمود که این روز را روزه می‌گیرند با تعجب از علت این کار سؤال نمود و پاسخ شنید که یهود به خاطر خرسندی از نجات حضرت موسی، این روز را روزه می‌گیرند؛ از این جهت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم فرمود: اگر این چنین است من به علت نجات خود از دست کفار مکه خود را سزوارتر از موسی برای روزه گرفتن این روز می‌دانم. و از آن به بعد بود که حضرت نه تنها این روز را خود روزه می‌گرفتند،؛ بلکه دیگران را نیز امر به روزه گرفتن می‌نمودند.

ترک روزه عاشورا با وجوب رمضانبه روایتی دیگر که بخاری در صحیح خود آورده و با روایات فوق تناقض دارد توجه کنید:عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضى الله عنهما قَالَ: صَامَ النَّبِیُّ صلى الله علیه وسلم عَاشُورَاءَ، وَأَمَرَ بِصِیَامِهِ، فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ تُرِکَ. وَکَانَ عَبْدُ اللَّهِ لاَ یَصُومُهُ، إِلاَّ أَنْ یُوَافِقَ صَوْمَهُ.رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم روز عاشوراء را روزه می‌گرفت و دیگران را نیز امر به روزه این روز می‌نمودند تا این که ماه رمضان واجب گردید از آن به بعد دیگر روزه این روز ترک گردید و عبد الله بن عمر نیز این روز را روزه نمی‌گرفت مگر زمانی که عاشورا به روزی می‌افتاد که عادتاً آن روز را روزه می گرفت (مثلا روز جمعه) صحیح البخاری، ج ۲، ص ۲۲۶، ح ۱۸۹۲،کتاب الصوم، باب وُجُوبِ صَوْمِ رَمَضَانَ پس این روایت موافق با روایت دوم در روزه روز عاشوراء قبل از وجوب ماه رمضان و مخالف با آن در اجباری و یا اختیاری بودن روزه عاشوراء است.عمل نکردن پیامبر به حکمی که خود امر فرمودهمشکل دیگر این روایات مطلبی است که طبق روایت هیثمی در مجمع الزوائد به وجود می‌آید:هیثمی در مجمع الزوائد از ابو سعید خدری روایت می‌کند:ان رسول الله صلى الله علیه وسلم أمر بصوم عاشوراء وکان لا یصومه. رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم به روزه عاشوراء امر می‌فرمود و حال آن‌که خود این روز را روزه نمی‌گرفتمجمع الزوائد، هیثمی، ج ۳، ص ۱۸۶یعنی: به گفته این روایت هیثمی، اشکال بیّن و آشکار در روایت صوم روز عاشوراء این است که چگونه ممکن است رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم به کاری نیک امر کند در حالی که خود اهل انجام آن نباشد؟!مگر در قران کسی که مردم را به چیزی امر کند ولی خودش انجام ندهد مذمت نشده است؟

موافقت پیامبر با آئین اهل کتاب!!!در روایتی دیگر که در صحیح بخاری‌ آمده و کاملاً در تضاد با روایات فوق است رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم را در اموری که دستور از خداوند نداشته است تابع و مطیع آیین یهود و یا غیره دانسته است!!!

بخاری در صحیح خود از ابن عباس این‌گونه آورده است:وَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم یُحِبُّ مُوَافَقَةَ أَهْلِ الْکِتَابِ فِیمَا لَمْ یُؤْمَرْ فِیهِ بِشَىْ‏ءٍ….رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم دوست می‌داشت تا در اموری که از سوی خداوند امری برایش صادر نشده از اهل کتاب (یهود و نصارا) تبعیت کند…صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۶۹، ح ۳۵۵۸، کتاب المناقب، ب ۲۳، باب صِفَه النَّبِیِّ صلى الله علیه وسلم‏و نیز ابن حجر عسقلانی عالم بزرگ اهل سنت می‌گوید:و قد کان (ص) یحبّ موافقة أهل الکتاب فیما لم یؤمر فیه بشی‏ء و لا سیّما إذا کان فیما یخالف فیه أهل الأوثان.رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در آن مواردی که امری برایش وجود نداشت موافقت با أهل کتاب را دوست می‌داشت. مخصوصاً اگر در آن کار مخالفت با بت پرستان وجود می‌داشتفتح الباری، ابن حجر، ج ۴، ص ۲۱۳زین الدین بن رجب بن عبد الرحمن حنبلی که متوفای سال ۷۹۵ هـ ق است، در کتاب خود بعد از آن که روزه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم را به چهار حالت تقسیم می‌کند می‌گوید: الحالة الثانیة انّ النبی (ص) لمّا قدم المدینة و رأى صیام أهل الکتاب له وتعظیمهم له وکان یحبّ موافقتهم! فیما لم یؤمر به صامه، وأمر النّاس بصیامه، وأکّد الأمر بصیامه و الحثّ علیه حتى کانوا یصوِّمونه أطفالهم.حالت دوم این است که نبی اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم وقتی که به مدینه هجرت نمود و روزه أهل کتاب و بزرگداشت آن‌ها بر این روز را مشاهده نمود و نیز دوست می‌داشت که با آن‌ها در این کار موافقت کند! از این رو کاری را که در آن از سوی خداوند امر نداشت را انجام ‌داد و آن روز (عاشوراء) را روزه ‌گرفت و نیز مردم را نیز به روزه گرفتن آن روز امر فرمود. و تا حدی بر این کار اصرار و پافشاری ‌ورزید که دستور داد که کودکان و اطفال را نیز به روزه گرفتن این روز وادار کنند. لطائف المعارف، ص ۱۰۲

در قسمت بعد این مطلب را بررسی می‌کنیم تا مشخص گردد آیا رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در احکام الهی آیا موافقت با یهود و یا نصارا را دوست می‌داشت؟آیا پیامبر تبعیت از یهود را دوست می‌داشت؟!!جای بس شگفتی است که گفته شود رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم به خاطر تبعیت از یهود روزه روز عاشوراء را امر نموده است!!بعضی از علمای شیعه و سنی بر این عقیده هستند که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم؛ حتی قبل از بعثت نیز در عبادات خود تابع ادیان دیگر نبوده و از آیین یهود و نصارا تبعیت نمی‌کرده است در این خصوص به مطالب زیر توجه نمایید:فخر رازی از علمای بزرگ اهل سنت می‌گوید:… الاحتمال الثانی وهو حقیقة المسألة فیدل على بطلانه وجوه: الأول: لو کان متعبدا بشرع أحد لوجب أن یرجع فی أحکام الحوادث إلى شرعه وأن لا یتوقف إلى نزول الوحی لکنه لم یفعل ذلک لوجهین:الأول: أنه لو فعل لأشتهر. والثانی: أن عمر رضی الله عنه طالع ورقة من التوراة فغضب رسول الله علیه الصلاة والسلام وقال لو کان موسى حیا لما وسعه إلا اتباعی ولما لم یکن کذلک علمنا أنه لم یکن متعبدا بشرع أحد الحجة الثانیة: أنه علیه السلام لو کان متعبدا بشرع من قبله لوجب على علماء الأعصار أن یرجعوا فی الوقائع إلى شرع من قبله ضرورة أن التأسی به واجب وحیث لم یفعلوا ذلک البتة علمنا بطلان ذلک. الحجة الثالثة: أنه علیه الصلاة والسلام صوب معاذا فی حکمه باجتهاد نفسه إذا عدم حکم الحادثة فی الکتاب والسنة ولو کان متعبدا بحکم التوراة کما تعبد بحکم الکتاب لم یکن له العمل باجتهاد نفسه حتى ینظر فی التوراة والإنجیل.… و اما در رابطه با احتمال دوّم که حقیقت مساله هم همین است وجوهی برای بطلان آن وجود دارد: اوّل: اگر آن حضرت قبل از بعثت به شریعت کسی (حضرت موسی و یا حضرت عیسی) متعبّد می‌بود لازم بود در حوادث و اتفاقاتی که بعد از بعثت برایش پیش می‌آمد به احکام شریعت قبل خود مراجعه نماید و منتظر نزول وحی نماند؛ اما آن حضرت این کار را نمی‌کرد به دو دلیل: اوّل: چون اگر چنین کرده بود حتماً مشهور می‌گشت. دوّم: عمر برگی از تورات را مطالعه کرد و به همین دلیل رسول خدا صلی الله علیه [و آله] و سلّم غضبناک شد و فرمود: اگر موسی زنده می‌بود چاره‌ای جز تبعیّت از من نمی‌‌داشت و زمانی که ما این مورد را می‌بینیم به یقین می‌فهمیم که آن حضرت به شرایع قبل متعبّد نبوده است.

دلیل دوّم: اگر آن حضرت متعبّد به شرایع دیگر می‌بود لازم بود بر علمای اعصار که در وقایع و حوادث به شریعت قبل خود مراجعه کنند چرا که تاسّی و مراجعه بر آنان واجب است و زمانی که می‌بینیم چنین مراجعه‌ای صورت نگرفته به بطلان این نظر یقین پیدا می‌کنیم. دلیل سوّم: آن حضرت « معاذ» را در حکمی که در کتاب و سنّت نیافته بود و از پیش خود اجتهاد کرده بود تایید نمود و اگر بنا می‌بود که آن حضرت به حکم تورات متعبّد می‌بود نمی‌توانست بدون مراجعه به تورات و انجیل اجتهاد به نفس کند. المحصول. فخر رازی ( ۶۰۶ هـ ). ج ۳٫ ص ۲۶۳و یا ابوالحسین بصری می‌گوید:… أن نبینا (ص) لم یکن متعبدا قبل النبوة ولا بعدها بشریعة من تقدم لا هو ولا أمته…… پیامبر ما و امّت او هیچ یک از شرایع و ادیان دیگر را عبادت نکرده است… المعتمد، ابو الحسین بصری، ص ۳۳۶ابن عابدین در حاشیه رد المحتار می‌گوید:هل کان قبل البعثة متعبدا بشرع أحد؟ أن المختار عندنا عدمه وهو قول الجمهور در رابطه با عبادت پیامبر علیه الصلاه و السلام به شریعتی دیگر قبل از اسلام… در ابتدای کتاب صلاه گفته شد که نظر مختار ما عدم عبادت آن حضرت طبق شریعت دیگر است و نظر جمهور علماء هم همین استحاشیة رد المحتار. ابن عابدین. ج ۱٫ ص ۹۷ثانیاً: روایات متعددی در منابع اهل سنّت حکایت از آن دارد که رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم دیگران را از تبعیت یهود منع می‌نمود.از رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم روایت نموده‌اند:لیس منا من تشبه بغیرنا لا تشبهوا بالیهود ولا بالنصارى.از ما نیست کسی که به غیر ما از یهود و نصارا تشبّه نمایدسنن ترمذی، ج ۴، ص ۱۵۹در روایتی دیگر از رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم آورده‌اند:لا تشبهوا بالیهود و النصاری. با یهود و نصارا مشابهت نداشته باشید فتح الباری، ابن حجر، ج ۱۱، ص ۱۲

و یا این روایت از پیامبر که فرمود: قال رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم صلوا فی نعالکم وخالفوا الیهود. با کفش‏هایتان نماز بخوانید تا با یهود مخالفت ورزیده باشید المعجم الکبیر، ج ۷، ص ۲۹۰، ح ۷۱۶۵البدایه والنهایه، ابن کثیر، ج ۲، ص ۱۷۲المستدرک على الصحیحین، ج ۱، ص ۲۶۰حال با توجه به این دسته از روایات که در منابع اهل سنت ذکر شده چگونه می‌توان پیامبر را در صوم روز عاشورا تابع یهود دانست.

اشکالات روایات روزه در عاشورادر روایاتی که اهل سنت در فلسفه و حکمت روزه عاشورا نقل کرده اند اشکالات متعددی به چشم می خورد که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

روزه روز عاشوراء به خاطر مخالفت با یهود:از سوی دیگر دسته‌ای از روایات دقیقا مخالف با روایاتی که پیامبر را در روزه گرفتن روز عاشوراء تابع یهود می‌دانست وارد شده و بر این مضمون دلالت دارد که رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم به خاطر مخالفت با یهود این روز را روزه می‌گرفتند که در این صورت تناقضات در روایات روزه عاشوراء شدید‌تر می‌شود:عن النبی صلى الله علیه وآله وسلم: صوموا عاشوراء وخالفوا فیه الیهود. عاشوراء را روزه بگیرید و با یهود در این کار مخالفت کنیدمجمع الزوائد، هیثمی، ج ۳، ص ۱۸۸السنن الکبرى، ج ۴، ص ۴۷۵

عدم مطابقت روز عاشورا با روزه یهودبا مراجعه به تاریخ و اقوال محققان به دست می‌آید که مدار تغییر سال نزد یهود سال قمری نبوده تا بخواهد در بین آنان این‌گونه سنت شده باشد که همه ساله روزی که مطابق با روز عاشوراء می‌شود روزه بگیرند تا پبامبر اکرم بخواهد در مخالفت و یا متابعت با یهود (بر اساس اختلاف روایاتی که در بالا ذکر شد) روزه عاشورا را مورد امر و یا نهی قرار دهد.زیرا روزه یهود در روز دهم از ماه تشرین الاول که مطابق با آبان‌ماه شمسی و اکتبر میلادی است بوده، که آن را روز کیپور «kipur » یعنی: روز «کافر» و یا «کفّاره» نامیده‌اند، و آن روزی است که إسرائیلیون با لوح دوم از دین خود آشنا شدند.پس با توجه به مطلب فوق این که گفته شود: سنت یهود این بوده است‌که همه ساله در روز عاشوراء از ماه محرم روزه می‌داشته است غیر قابل توجیه است. اضافه بر آن، روز ورود رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم به مدینه در هجرت از مکه روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول بوده است و نه در ماه محرم (تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳ – الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص ۵۱۸ – فتح الباری، ج ۴، ص ۲۸۹) حال با این تفاصیل چگونه ممکن است روز ورود رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم با روز سنّت یهود در روزه گرفتن هم‌زمان شده باشد و مردم را به خاطر نجات خود از کفار مکه امر به روزه این روز نموده باشد؟!بنا بر این سال یهود بر اساس سال شمسی است، یعنی: تقریباً هر ۳۶ سال یک بار روز عاشورا با روزی که مورد نظر یهود برای روزه گرفتن است مقارن می‌گردد. پس روزه گرفتن در روزی به نام عاشوراء و در ماهی به نام محرم که بر اساس آن همه سال بخواهند در سال‌روز نجات موسی از چنگال فرعون آن روز را روزه بگیرند و تبدیل به سنت یهود شود از امور غریب است.