3- در آيات 275 تا 279 سوره بقره، نيز هر گونه رباخوارى را ممنوع و در حكم جنگ با خدا ذكر نموده است.
نخست در يك تشبيه گويا و رسا، حال رباخواران را مجسم مىسازد، مىفرمايد:
«كسانى كه ربا مىخورند، بر نمىخيزند مگر مانند كسى كه بر اثر تماس شيطان با او ديوانه شده» و نمىتواند تعادل خود را حفظ كند، گاه به زمين مىخورد و گاه بر مىخيزد (الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ).
سپس به گوشهاى از منطق رباخواران اشاره كرده مىفرمايد:
«اين به خاطر آن است كه آنها گفتند: بيع هم مانند ربا است» و تفاوتى ميان اين دو نيست. (ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبا).
يعنى: هر دو از انواع مبادله است كه با رضايت طرفين انجام مىشود، ولى قرآن در پاسخ آنها مىگويد: چگونه اين دو ممكن است يكسان باشد
«حال آن كه خداوند بيع را حلال كرده و ربا را حرام» (وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا).
سپس راه را به روى توبهكاران باز گشوده، مىفرمايد:
«هر كس اندرز الهى به او رسد و (از رباخوارى) خوددارى كند، سودهايى كه در سابق (قبل از حكم تحريم ربا) به دست آورده مال او است و كار او به خدا واگذار مىشود» و گذشته او را خدا خواهد بخشيد (فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ).
«اما كسانى كه (به خيره سرى ادامه دهند و) باز گردند (و اين گناه را همچنان ادامه دهند) آنها اهل دوزخند و جاودانه در آن مىمانند» (وَ مَنْ عادَ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ).
(آيه 276)- در اين آيه مقايسهاى بين ربا و انفاق در راه خدا مىكند، مىفرمايد:
«خداوند ربا را نابود مىكند و صدقات را افزايش مىدهد» (يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقاتِ).
سپس مىافزايد:
«و خداوند هيچ انسان بسيار ناسپاس گنهكار را (كه آن همه بركات انفاق را فراموش كرده و به سراغ آتش سوزان رباخوارى مىرود) دوست نمىدارد» (وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ).
(آيه 277)- در اين آيه سخن از گروه با ايمانى مىگويد كه درست نقطه مقابل ربا خوارانند، مىفرمايد:
«كسانى كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند و زكات را پرداختند اجر و پاداششان نزد خداست، نه ترسى بر آنان است و نه غمگين مىشوند» (إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ).
(آيه 278)-رباخوارى يك گناه بىنظير- در اين آيه خداوند افراد با ايمان را مخاطب قرار داده و براى تأكيد بيشتر در مسأله تحريم ربا مىفرمايد:
«اى كسانى كه ايمان آوردهايد از خدا بپرهيزيد و آنچه از ربا باقى مانده رها كنيد اگر ايمان داريد» (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ).
جالب اين كه: آيه فوق هم با ايمان به خدا شروع شده و هم با ايمان ختم شده است و در واقع تأكيدى است بر اين معنى كه رباخوارى با روح ايمان سازگار نيست.
(آيه 279)-
«اگر چنين نمىكنيد بدانيد با جنگ با خدا و رسول او رو برو خواهيد بود» (فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ).
اين همان جنگى است كه طبق قانون فَقاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلى أَمْرِ اللَّهِ «1» «با گروهى كه متجاوز است پيكار كنيد تا به فرمان خدا گردن نهد»
انجام مىگيرد.
اگر توبه كنيد سرمايههاى شما از آن شما است نه ستم مىكنيد، و نه ستم بر شما مىشود» (وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ).