آشنایی با سوره های قرآن کریم

[پرواز]

سلام به همه ی دوستان

بهتر دیدم از نوشته ها و تفسیرهایی که دوستان می زارن استفاده کلی کنیم و موضوع کلی سوره ها رو و مطالب مخصوصی که در باره ی همون سوره هست بیان کنیم

ازتون خواهش میکنم در نوشته ها کمک کنید و اگه چیزی به ذهنتون میرسه بگذارید تا منبع خوبی بشه برای آشنایی کلی با سوره ها

+:تذکر : شماره ی سوره را +1 کنید پست مربوط برای سوره ی موردنظر پیدا خواهد شد

با تشکر پیشاپیش-پرواز

[پرواز]

1-


اولین سوره از قرآن کریم - سوره ی حمد (فاتحه)


از يك نظر اين سوره به دو بخش تقسيم مى‏شود، بخشى از حمد و ثناى خدا سخن مى‏گويد و بخشى از نيازهاى بنده
.
در حديثى از پيامبر صلّى اللّه عليه و اله مى‏خوانيم: خداوند متعال چنين فرموده: «من سوره حمد را ميان خود و بنده‏ام تقسيم كردم نيمى از آن براى من و نيمى از آن براى بنده من است. و بنده من حق دارد هر چه را مى‏خواهد از من بخواهد «2».

در فضيلت اين سوره‏

از پيامبر صلّى اللّه عليه و اله نقل شده: «هر مسلمانى سوره حمد را بخواند پاداش او باندازه كسى است كه دو سوم قرآن را خوانده (و طبق نقل ديگرى پاداش كسى است كه تمام قرآن را خوانده باشد) و گوئى به هر فردى از مردان و زنان مؤمن هديه‏اى فرستاده است».
همچنين در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «شيطان چهار بار فرياد كشيد و ناله سر داد نخستين بار روزى بود كه از درگاه خداوند رانده شد، سپس هنگامى بود كه از بهشت به زمين تنزل يافت، سومين بار هنگام بعثت محمد صلّى اللّه عليه و اله بعد از فترت پيامبران بود و آخرين بار زمانى بود كه سوره «حمد» نازل شد»!


برگرفته از تفسیر سوره ی حمد-نوشته شده توسط آقای امیر حسین (http://qurangloss.ir/thread-5.html) :dokht:

[پرواز]

2-


دومین سوره از قرآن کریم - سوره بقره


این سوره در «مدينه» نازل شده و 286 آيه است‏ و از آن جهت بقره نامیده‌اند که داستان بقر (گاو) بنی اسرائیل (http://qurangloss.ir/thread-551-post-4221.html#pid4221) در این سوره آمده است.

جامعيت اين سوره از نظر اصول اعتقادى اسلام و بسيارى از مسائل عملى (عبادى، اجتماعى، سياسى و اقتصادى) قابل انكار نيست. چه اينكه در اين سوره:

1- بحثهائى پيرامون توحيد و شناسائى خدا مخصوصا از طريق مطالعه اسرار آفرينش آمده است.

2- بحثهائى در زمينه معاد و زندگى پس از مرگ، مخصوصا مثالهاى حسّى آن مانند داستان ابراهيم و زنده شدن مرغها و داستان عزير

3- بحثهائى در زمينه اعجاز قرآن و اهميت اين كتاب آسمانى.

4- بحثهائى بسيار مفصل در باره يهود و منافقان و موضع‏گيريهاى خاص آنها در برابر اسلام و قرآن، و انواع كارشكنيهاى آنان در اين رابطه.

5- بحثهائى در زمينه تاريخ پيامبران بزرگ مخصوصا ابراهيم و موسى عليهما السّلام.

6- بحثهائى در زمينه احكام مختلف اسلامى از جمله نماز، روزه، جهاد، حجّ و تغيير قبله، ازدواج و طلاق، احكام تجارت، و قسمت مهمى از احكام ربا و مخصوصا بحثهائى در زمينه انفاق در راه خدا، و همچنين مسأله قصاص و تحريم قسمتى از گوشتهاى حرام و قمار و شراب و بخشى از احكام وصيّت و مانند آن.


+: برای خواندن ماجرای گاو بنی اسرائیل کلیک کنید (http://qurangloss.ir/thread-551-post-4221.html#pid4221)

++: منابع
1-تفسیر سوره ی بقره-آقای امیرحسین (http://qurangloss.ir/thread-23.html)
2-سایت رشد (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%b3%d9%88%d8%b1%d9%87+%d8%a8%d9% 82%d8%b1%d9%87&SSOReturnPage=Check&Rand=0)

[پرواز]

3-



[align=CENTER]سومین سوره قرآن کریم - سوره آل عمران[/center]



سراسر آیات سوره آل عمران مدنی است، و دارای دویست (200) آیه می باشد.

یکی از مشخصات بارز این سوره- که در قریب به پنجاه آیه( یعنی ایه 121 تا 165) جلب نظر می کند- عبارت است از:

توصیف غزوه احد، و ثبت و ضبط رویدادهای مربوط به آن، و ارائه درسها وعبرتها در لابلای آن.

به دنبال توصیف از غزوه احد، بیان و گزارشی راجع به فضیلت شهادت و منزلت شهداء در پیشگاه پروردگار- طی آیاتی – جلب نظر می کند، و قضیه و داستانی از غزوه " حمراء الاسد (http://qurangloss.ir/thread-551-post-4861.html#pid4861)" و دعوت مردم به صبر و ثبات و پایداری نیز ضمن آیاتی از این سوره مطرح شده است.

در پایان سوره تصویر و تابلوی جالبی از دعاء مومنین و استجابت این دعا از سوی پروردگار جهان ترسیم گردیده است.



در سوره مورد بحث ، از عمران طی دو آیه- كه در كنار هم قرار گرفته اند- یاد شده است بدینصورت:

( آل عمران:33، 35 (http://qurangloss.ir/thread-57-page-3.html))

خداوند، آدم ابوالبشر و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برتری داد، خاندان و دودمانی كه برخی از برخی دیگر نشأت گرفته و با هم دارای پیوند و ارتباط بودند، و خداوند، شنوای دانا است. آنگاه كه همسرعمران اظهار كرد: پروردگارا آنچه در شكم و رحم دارم نذر تو كرده ام كه به عنوان خدمتگزار خانه تو انجام وظیفه كند، پس این نذر را از من بپذیر كه تو شنوای دانائی.

عمران کیست؟


گروهی از مفسران برآنند: آل عمران – که این سوره بدان نامبردار است- عنوان " عمران" در آن عبارت از عمران، پدر موسی می باشد؛ لکن بهتر آن است بگوئیم: وی، عمران، پدر مریم( سلام الله علیها) است؛ و طبق گفته رُوات و مورخین میان عمران، فاصله زمانی دور و درازی وجود دارد.


+ منبع : سایت تبیان (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=22291 ) و تسنیم (http://qurankarym.blogsky.com/?PostID=47)

[پرواز]

4-

[align=CENTER]چهارمین سوره ی قرآن کریم - سوره ی نساء[/center]


اين سوره در «مدينه» نازل شده و 176 آيه است.
سوره نساء از نظر ترتيب نزول، بعد از سوره «ممتحنه» قرار دارد.
زيرا مى‏دانيم ترتيب كنونى سوره‏هاى قرآن مطابق ترتيب نزول سوره‏ها نيست.
همچنين از نظر تعداد كلمات و حروف، اين سوره طولانى‏ترين سوره‏هاى قرآن بعد از سوره «بقره» مى‏باشد و نظر به اين كه بحثهاى فراوانى در مورد احكام و حقوق زنان در آن آمده، به سوره «نساء» ناميده شده است.

محتواى سوره:
بحثهاى مختلف اين سوره عبارتند از:
1- دعوت به ايمان و عدالت و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت.
2- قسمتى از سرگذشت پيشينيان براى آشنايى به سرنوشت جامعه‏هاى ناسالم.
3- حمايت از نيازمندان، مانند يتيمان.
4- قانون ارث بر اساس يك روش طبيعى و عادلانه.
5- قوانين مربوط به ازدواج و برنامه‏هايى براى حفظ عفت عمومى.
6- قوانين كلى براى حفظ اموال عمومى.
7- معرفى دشمنان جامعه اسلامى و بيدارباش به مسلمانان در برابر آنها.
8- حكومت اسلامى و لزوم اطاعت از رهبر چنين حكومتى.
9- اهميت هجرت و موارد لزوم آن.

فضيلت تلاوت اين سوره:
پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله طبق روايتى فرمود: «هر كس‏ سوره نساء را بخواند، گويا به اندازه هر مسلمانى كه طبق مفاد اين سوره ارث مى‏برد، در راه خدا انفاق كرده است و همچنين پاداش كسى را كه برده‏اى را آزاد كرده به او مى‏دهند».
بديهى است در اين روايت و در تمام روايات مشابه آن، منظور تنها خواندن آيات نيست بلكه خواندن، مقدمه‏اى است براى فهم و درك، و آن نيز به نوبه خود مقدمه‏اى است براى پياده ساختن آن در زندگى فردى و اجتماعى.


+منبع:تفسیر سوره ی نساء-آقای امیرحسین (http://qurangloss.ir/thread-75.html)

[پرواز]

5-


پنجمین سوره ی قرآن کریم - سوره ی مائده



سیمای سوره مائده این سوره یکصد و بیست آیه دارد و چند ماه پیش از رحلت پیامبر اکرم (ص ) نازل شده و هیچ یک از آیات آن نسخ نگشته است.

این سوره به خاطر دعای حضرت عیسی (ع) برای نزول مائده‌ی آسمانی که در آیه ی 114 آمده ، مائده نامیده شده است.

«خداوندا! مائده‏اى از آسمان براى ما بفرست كه عيدى براى اول و آخر ما باشد، و نشانه‏اى از ناحيه تو محسوب شود و به ما روزى ده، تو بهترين روزى دهندگان هستى»-114

البتّه به عهد و عقود، نیز نامگذاری شده و در مجموع آیات این سوره نسبت به یک پیمان‌شکنی مهم هشدار می‌دهد.

بیشترین خطاب ”یا ایّها الّذین آمنوا“ در این سوره است. مثلاً در سوره بقره یازده مرتبه ، ولی در این سوره شانزده مرتبه آمده است.

این سوره شامل مسائلی از قبیل: ولایت و رهبری، رد عقیده تثلیث، وفای به عهد و پیمان‌ها، گواهی دادن به عدل، تحریم قتل، احکام خوردنی‌ها، احکام وضو، غسل و تیمم، سفارش به عدالت اجتماعی و احکام وصیّت، قصاص، سرقت، زنا و ... می‌باشد.

چون از آخرین سوره‌هایی است که نازل شده، با جمله ی ”اوفوا بالعقود“ در آغاز سوره، سفارش به انجام همه‌ی تعهّدات و پیمان‌ها دارد.

و یک عبارت زیبا از این سوره : ""خدا نمى‏خواهد هيچ گونه سختى براى شما قرار دهد، و ليكن مى‏خواهد تا شما را پاكيزه گرداند و نعمت خود را بر شما تمام كند، باشد كه شكر او به جاى آريد.""


+منابع:
1-تفسیر سوره ی مائده-سایت آفتاب (www.aftabir.com).
2-وبلاگ تفسیر قرآن (www.qurangloss.blogfa.com)
3-سوره ی مائده

[پرواز]

6-


ششمین سوره قرآن کریم - سوره انعام


سوره ی انعام در «مكّه» نازل شده و 165 آيه است. و به معني چهار پايان و احشام است . اين سوره با تشريفات و مشايعت فرشتگان بر پيامبر(ص)نازل شده

در این سوره احکام فقهي مربوط به حرمت گوشت بعضي از حيوانات - خداشناسي-دعوت به اصول سه گانه توحيد - معاد -نبوت بیان شده است


محتواى سوره:

دقت در آيات اين سوره مى‏تواند روح نفاق و پراكندگى را از ميان مسلمانان برچيند، و گوشها را شنوا، و چشمها را بينا و دلها را دانا سازد. به خاطر همين موضوع است كه در رواياتى كه پيرامون فضيلت اين سوره وارد شده مى‏خوانيم: «سوره انعام را هفتاد هزار فرشته، به هنگام نزول بدرقه كردند، و كسى كه آن را بخواند (و در پرتو آن روح و جانش از سر چشمه توحيد سيراب گردد) تمام آن فرشتگان براى او آمرزش مى‏طلبند»!

گفته مى‏شود اين سوره شصت و نهمين سوره‏اى است كه در مكّه بر پيامبر نازل گرديد، و از روايات اهل بيت عليه السّلام استفاده مى‏شود كه تمام آياتش يكجا نازل شده است و هدف اساسى اين سوره، همانند ساير سوره‏هاى مكّى، دعوت به اصول سه‏گانه «توحيد»، «نبوت» و «معاد» است، ولى بيش از همه روى مسأله يگانه پرستى و مبارزه با شرك و بت‏پرستى دور مى‏زند.


منابع:تبیان زنجان (http://tebyan-zn.ir/News-Article/quran/2010/10/3/4425.html) - سوره انعام-آقای رئیس (http://qurangloss.ir/thread-112.html)

برای آشنایی با خواص سوره ی انعام کلیک کنید (http://qurangloss.ir/thread-665.html)

[پرواز]

چون مجبورم پست قبلی رو پاک کنم برای اینکه ترتیب سوره ها بهم نخوره نقل قولش کردم:gol:


بســـــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــم اللّه الرّحمن الرّحیم


سَـــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــعــیُکــــ ــــُم مَشـــــــــــــــکُورـــ ـ


7-


هفتمین سوره قرآن کریم - سوره اعراف

سوره اعراف در «مكّه» نازل شده و 206 آيه دارد.

این سوره را « اعراف » می گویند زیرا اولاً کلمه « اعراف » تنها 2 بار در قرآن به کار رفته و آن هم در همین سوره است . ثانیاً داستان اعراف و اصحاب اعراف در این سوره بیان شده و این داستان یکی از شاهکارهای این سوره است .

اعراف از کلمه « عرف » ریشه گرفته است و عرف جایگاه مرتفع و بلندی را می گویند که انسان از آن جایگاه می تواند به اطراف خود اشراف و تسلط کامل داشته باشد و شناخت بر آنها حاصل کند ، به همین مناسبت منظور از اعراف در این سوره منطقه وسیع و مرتفعی است که در میان بهشت و جهنم قرار گرفته و حد فاصل آن دو است و حالت صحرای انتظار و یا زندان موقت دارد و آدم های با ایمان که اعمالشان تا حدی ضعیف و نقصان دارد و مرتکب مقداری گناه شده اند ؛ در آن صحرای انتظار به صورت زندان و بازداشت موقت مدتی نگه داشته می شوند . طبق آیه های 46 و 48 همین سوره ، « اصحاب اعراف » در دوران انتظار و بازداشت موقتشان ، از این منطقه مرتفع ، بهشتیان را می بینند و می شناسند و به آنان درود می فرستند و آرزو می کنند به آن ها بپیوندند و دوزخیان را نیز می بینند و می شناسند و از وارد شدن به جهنم و پیوستن به دوزخیان به خدا پناه می برند تا اینکه خداوند دعای آنها را می پذیرد ؛ گناهانشان را می بخشند ؛ آنگاه آنان را وارد بهشت می سازد و این داستان های عبرت انگیز و پند آور قرآن است در این سوره آمده است و بدین جهت ، نام « اعراف » یافته است .

محتواى سوره:

در آغاز اشاره كوتاه و گويايى به مسأله «مبدء و معاد» كرده سپس براى احياى شخصيت انسان، داستان آفرينش آدم را با اهميت فراوان شرح مى‏دهد. بعد پيمانهايى را كه خدا از فرزندان آدم در مسير هدايت و صلاح گرفته يك يك برمى‏شمرد.

سپس براى نشان دادن شكست و ناكامى اقوامى كه از مسير توحيد و عدالت و پرهيزكارى منحرف مى‏شوند، و هم براى نشان دادن پيروزى مؤمنان راستين، سرگذشت بسيارى از اقوام پيشين و انبياى گذشته مانند «نوح» و «لوط» و «شعيب» را بيان كرده، و با سرگذشت مشروح بنى اسرائيل و مبارزه «موسى» با فرعون اين بخش را پايان مى‏دهد.

در آخر سوره بار ديگر به مسأله مبدء و معاد باز مى‏گردد و انجام و آغاز را بدين وسيله تكميل مى‏كند.

+منابع:
سایت علمی دانشجویان ایران (http://www.daneshju.ir/forum/f893/t134668.html) , سوره ی اعراف-آقای امیرحسین (http://qurangloss.ir/thread-673.html)

++:برای مطالعه خواص سوره ی اعراف کلیک کنید (http://qurangloss.ir/thread-673.html)

[پرواز]

8-

هشتمین سوره ی قرآن کریم - سوره انفال

سوره‏ انفال «مدنى» و داراى 75 آيه است‏.
مى‏توان انفال را به طورخلاصه چنین تعریف كرد: «انفال هر چیزى است كه از ملكیت خصوصى آزاد مى‏شود و به ملكیت عمومى در مى‏آید و در دست امام امت قرار مى‏گیرد. در عهد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) طبعا در دست آن حضرت قرار مى‏گرفت.»

نام دیگر این سوره، «بدر» است، زیرا بیشتر آیاتش پیرامون جنگ بدر است كه اوّلین نبرد مسلمانان با مشركین مى‏باشد و مسلمانان از امدادهاى الهى و نصرت خدا برخوردار شدند.

علّت نزول سوره یكى اختلاف درباره انفال و غنائم جنگى بود كه در جنگ «بدر» به دست آورده و در تقسیم آن اختلاف كردند، دیگر بیان امدادهاى غیبى بود كه در آیات مكرر از این سوره مى‏خوانیم: (فقط امداد غیبى و نقشه‏هاى خداوند بود كه در آن جنگ نابرابر سبب شكست دشمن و پیروزى مسلمانان گردید و گرنه در روال عادى مى‏بایست غلبه با كفار باشد.)

در این سوره، در كنار مطرح شدن جنگ بدر، به طور ظریفى ویژگى‏هاى سپاه حقّ در مقابل سپاه باطل نیز بیان شده است. همچنین درسهایى از تاریخ پیامبر اسلام و چگونگى رفتار آن حضرت با مسلمانان و مسائلى همچون انفال، بیت المال، احكام جهاد، غنائم، اسیران و خمس و چگونگى تقسیم آن، ماجراى هجرت و لیله المبیت، صفات مؤمنان واقعى، جلوگیرى از اختلاف و تفرقه و...بیان شده است.


منابع : تبیان (http://www.tebyan.net/religion_thoughts/articles/quranicarticles/2010/12/2/146217.html) و کانون تفسیر قرآن (http://www.qurangloss.ir/thread-138.html)

[پرواز]

9-


نهمین سوره قرآن کریم - سوره توبه(بازگشت)

اين سوره در «مدينه» نازل شده و 129 آيه است.

در آیه 2
«چهار ماه در زمين آزادانه به هر كجا مى‏خواهيد برويد» (فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ).

«اما بدانيد كه شما نمى‏توانيد خداوند را ناتوان سازيد، و از قلمرو قدرت او بيرون رويد» (وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ).

«خداوند كافران مشرك و بت پرست را سر انجام خوار و رسوا خواهد ساخت» (وَ أَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكافِرِينَ).

سخن از این است كه اگر مشركین از راه كج و انحرافى خویش باز گردند و حق را بپذیرند به نفع آنهاست.

این سوره، بخصوص در 40 آیه اول، اعلام جنگ با مشركین و منافقین و اولتیماتوم با آنهاست و (آخرین حرف)ها را با آنها مى‏زند. و بخاطر همین لحن حاد، بدون «بسم الله الرحمن الرحیم‏» شروع مى‏شود.

از آخرین سوره‏هاى نازل شده در سال هشتم هجرى و به روایتى در سال نهم در مدینه است و از نظر ترسیم خط مشى حكومت اسلامى با قبایل و گروه‏ها و جناحهاى مخالف و روش سیاسى اسلام، در روابط و عملها، اهمیت‏خاصى دارد.

روحیه شهادت طلبى مسلمین و رسیدن به «احدى الحسنیین‏» در آیه 52 مطرح شده است
«و تو اى پيامبر اين پاسخ را نيز به آنان بگو كه شما چه انتظارى را در باره ما مى‏كشيد جز اين كه به يكى از دو يكى و خير و سعادت خواهيم رسيد» (قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ).
«ما در مورد شما يكى از دو بدبختى، تيره روزى و بلا و مصيبت را انتظار مى‏كشيم، يا در اين جهان و جهان ديگر به مجازات الهى گرفتار مى‏شويد، و يا به دست ما خوار و نابود خواهيد شد» (وَ نَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينا).
«حال كه چنين است شما انتظار بكشيد، و ما هم با شما انتظار مى‏كشيم» (فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ).
و در آیه 107 ماجراى مسجد ضرار و توطئه منافقین بیان گردیده است.

نام دیگر این سوره «برائت‏» است. بنا به اعلان برائت و بیزارى نسبت به مشركین پیمان شكن. و بهمین جهت هم در اول سوره بسم الله ... نیست زیرا بسم الله نشان امان و رافت است و سوره برائت، بر داشتن امان است و در آن، شمشیر است.(از على علیه السلام. به نقل مرحوم طبرسى.)

در این سوره، مفصلا درباره منافقین بحث‏شده است و مشت آنان را در رابطه با مسائل مبارزاتى و اقتصادى باز كرده است و به همین جهت نام دیگرش «فاضحه‏» یعنى رسوا كننده است.


+منابع :
تبیان (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID=436903) و کانون تفسیر قرآن - سوره ی توبه (http://www.qurangloss.ir/thread-208.html)

[پرواز]

10-


دهمین سوره قرآن کریم - سوره یونس


اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 109 آيه است.

اين سوره كه به گفته بعضى از مفسران بعد از سوره اسراء و قبل از سوره هود نازل شده است روى چند مسأله اصولى و زير بنايى تكيه مى‏كند، كه از همه مهمتر مسأله «مبدأ» و «معاد» است.

منتها نخست از مسأله وحى و مقام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سخن مى‏گويد، سپس به نشانه‏هايى از عظمت آفرينش مى‏پردازد، بعد مردم را به ناپايدارى زندگى مادى دنيا و لزوم توجه به سراى آخرت متوجه مى‏سازد.

و به تناسب همين مسائل قسمتهاى مختلفى از زندگى پيامبران بزرگ از جمله نوح و موسى و يونس عليهم السّلام را بازگو مى‏كند و به همين مناسبت نام سوره يونس بر آن گذارده شده است.

و بالأخره براى تكميل بحثهاى فوق در هر مورد مناسبى از بشارت و انذار، بشارت به نعمتهاى بى‏پايان الهى براى صالحان و انذار و بيم دادن طاغيان و گردنكشان، استفاده مى‏كند.

این سوره مملو از دقیقه های نودیست که توی تاریخ ، افراد ایمان آوردند

(آيه 22)- در اين آيه دست به اعماق فطرت بشر انداخته و توحيد فطرى را براى آنها تشريح مى‏كند كه چگونه انسان در مشكلات بزرگ و به هنگام خطر، همه چيز را جز خدا فراموش مى‏نمايد.

نخست مى‏گويد: «او خدايى است كه شما را در صحرا و دريا سير مى‏دهد» (هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ).

«تا هنگامى كه در كشتى‏ها قرار مى‏گيريد و (كشتى‏ها) سرنشينان را به كمك بادهاى موافق آرام آرام به سوى مقصد حركت مى‏دهند و همه شادمان و خوشحالند» (حَتَّى إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها).

«اما ناگهان طوفان شديد و كوبنده‏اى مى‏وزد، و امواج از هر سو به طرف آنها هجوم مى‏آورد، آن چنان كه مرگ را با چشم خود مى‏بينند و دست از زندگانى مى‏شويند» (جاءَتْها رِيحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ).

درست در چنين موقعى به ياد خدا مى‏افتند «و او را از روى اخلاص مى‏خوانند و آيين خود را براى او از هرگونه شرك و بت پرستى خالص مى‏كنند»! (دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ).

در اين هنگام دست به دعا بر مى‏دارند و مى‏گويند: «خداوندا! اگر ما را از اين مهلكه رهايى بخشى سپاسگزار تو خواهيم بود» نه ستم مى‏كنيم و نه به غير تو روى مى‏آوريم (لَئِنْ أَنْجَيْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ).

با اين كه اين بيدارى موقتى، اثر تربيتى در افراد فوق العاده آلوده ندارد حجت را بر آنها تمام مى‏كند، و دليلى خواهد بود بر محكوميتشان.

ولى افرادى كه آلودگى مختصرى دارند در اين گونه حوادث معمولا بيدار مى‏شوند و مسير خود را اصلاح مى‏كنند.

(آيه 23)- «اما هنگامى كه خدا آنها را رهايى مى‏بخشد و به ساحل نجات مى‏رسند شروع به ظلم و ستم در زمين مى‏كنند» (فَلَمَّا أَنْجاهُمْ إِذا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ).

ولى «اى مردم (بدانيد) هرگونه ظلم و ستمى مرتكب شويد و هر انحرافى از حق پيدا كنيد زيانش متوجه خود شماست» (يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّما بَغْيُكُمْ عَلى‏ أَنْفُسِكُمْ).

آخرين كارى كه مى‏توانيد انجام دهيد اين است كه «چند روزى از متاع زندگى دنيا بهره‏مند شويد» (مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا).

«سپس بازگشت شما به سوى ماست» (ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُكُمْ).

«آنگاه ما شما را از آنچه انجام مى‏داديد آگاه خواهيم ساخت» (فَنُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ).

منبع : کانون تفسیر قرآن - سوره یونس (http://www.qurangloss.ir/thread-256.html) و سایت علمی دانشجویان (http://www.daneshju.ir/forum/f893/t134972.html)

[پرواز]

یازدهمین سوره قرآن کریم - سوره ی هود

این سوره در مكه نازل شده و 123 آیه است-تمام این سوره در مكه نازل شده ، و طبق نقل تاریخ القرآن ، چهل و نهمین سوره ای است كه بر پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلّم) نازل گردید .

طبق تصریح بعضی از مفسران نزول این سوره در اواخر سالهائی بود كه پیامبر (صلی الله) در مكه به سر می برد یعنی بعد از مرگ ابو طالب و خدیجه و طبعا در یكی از سختترین دورانهای زندگانی پیامبر (صلی الله) كه فشار دشمن و تبلیغات خشن و زهرآگینش بیش از هر زمان دیگر احساس می شد . به همین جهت در آغاز این سوره ، تعبیراتی كه جنبه دلداری و تسلی نسبت به پیامبر (صلی الله) و مؤمنان دارد دیده می شود .

قسمت عمده آیات سوره را سر گذشت پیامبران پیشین مخصوصا نوح كه با وجود نفرات كم بر دشمنان بسیار پیروز شدند تشكیل می دهد . ذكر این سر گذشتها هم وسیله آرامش خاطر برای پیامبر (صلی الله) و مؤمنان در برابر آن انبوه دشمنان بوده ، و هم درس عبرتی برای مخالفان نیرومندشان .

آیات این سوره ، همانند سایر سوره های مكی ، اصول معارف اسلام مخصوصا مبارزه با شرك و بت پرستی و توجیه به معاد و جهان پس از مرگ و صدق دعوت پیامبر را تشریح می كند ، و در لابلای مباحث ، تهدیدهای شدیدی نسبت به دشمنان ، و دستورهای مؤكدی در زمینه استقامت به مؤمنان ، دیده می شود . در این سوره علاوه بر حالات نوح پیامبر و مبارزات شدیدش, به سر گذشت هود و صالح و ابراهیم و لوط و موسی و مبارزات دامنه دارشان بر ضد شرك و كفر و انحراف و ستمگری اشاره شده .

آیات این سوره به روشنی این امر را اثبات می كند كه مسلمانان هرگز نباید به خاطر كثرت دشمنان و حملات شدید آنان میدان را خالی كنند ، بلكه باید هر روز بر استقامت خویش بیفزایند . به همین دلیل در حدیث معروفی می خوانیم كه پیغمبر اكرم (صلی الله) فرمود شیبتنی سورة هود : سوره هود مرا پیر كرد !

از ابن عباس در تفسیر این حدیث چنین نقل شده كه ما نزل علی رسول الله (صلی الله) آیة كان اشد علیه و لا اشق من آیة فاستقم كما امرت و من تاب معك : هیچ آیه ای بر پیغمبر (صلی الله) شدیدتر و دشوارتر از آیه استقم كما امرت و من تاب معك ... ( استقامت كن آنچنان كه دستور یافته ای و همچنین كسانی كه با تو هستند ) نبود .

نكته دیگری كه در اینجا باید به آن توجه داشت این است كه بسیاری از آیات این سوره تاكیدی است بر مطالبی كه در سوره قبل یعنی سوره یونس آمده است ، و آغازش مخصوصا درست شبیه همان آغاز ، و برداشتن نیز در بسیاری از موارد تاكید بر همان مسائل است .

تاثیر معنوی این سوره
در مورد فضیلت این سوره ، در حدیثی از پیغمبر اكرم (صلی الله) آمده است : من قرء هذه السورة اعطی من الاجر و الثواب بعدد من صدق هودا و الانبیاء علیهم السلام ، و من كذب بهم ، و كان یوم القیامة فی درجة الشهداء ، و حوسب حسابا یسیرا : كسی كه این سوره را بخواند ، پاداش و ثوابی به تعداد كسانی كه به هود و سایر پیامبران ایمان آوردند و كسانی كه آنها را انكار نمودند خواهد داشت ، و روز قیامت در مقام شهداء قرار می گیرد ، و حساب آسانی خواهد داشت . ((روشن است كه تنها تلاوت خشك و خالی این اثر را ندارد بلكه تلاوت این سوره توأم با اندیشه ، و سپس عمل است ))


+منبع: تبیان (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID=389077)

[پرواز]

12-


دوازدهمین سوره قرآن کریم -سوره ی مبارک یوسف



اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 111 آيه است‏

محتواى سوره:

قبل از ورود در تفسير آيات اين سوره ذكر چند امر لازم است:

تمام آيات اين سوره جز چند آيه كه در آخر آن آمده سرگذشت جالب و شيرين و عبرت انگيز پيامبر خدا يوسف (ع) را بيان مى‏كند

و به همين دليل اين سوره به نام يوسف ناميده شده است و نيز به همين جهت از مجموع 27 بار ذكر نام يوسف در قرآن 25 مرتبه آن در اين سوره است، و فقط دو مورد آن در سوره‏هاى ديگر (سوره غافر آيه 34 و أنعام آيه 84) مى‏باشد.

محتواى اين سوره بر خلاف سوره‏هاى ديگر قرآن همگى به هم پيوسته و بيان فرازهاى مختلف يك داستان است، كه در بيش از ده بخش با بيان فوق العاده گويا، جذاب، فشرده، عميق و مهيج آمده است.


هدف اصلی این سوره , روشن کردن این مطلب است که بنده ای که ایمانش را برای خدا خالص کرده و جانش از محبت خدا لبریز شده و جز خدا به چیز دیگری توجه نمی کند , خداوند خودش سرپرستی امور او را به عهدهمی گیرد و او را به بهترین شیوه پرورش می دهد و به خود نزدیک کرده , از جام محبتش سیرابش می کند و او را برای خودش پاک و خالص می گرداند و به او زندگی الهی می بخشد.

اگرچه تمام اسباب ظاهری دست به دست هم داده باشند تا او را نابود کنند, همچنین او را سربلند می گرداند ,هرچند حوادث بخواهند او را خوار کنند , نیز اورا عزیز می کند , هر چند ناملایمات روزگار بخواهند او را ذلیل کند .

خداوند این مطلب عمیق را طی سرگذشت یکی از پیامبران بزرگش یعنی حضرت یوسف (ع) بیان فرموده وبه همین دلیل , این سرگذشت را بهترین سرگذشت ها معرفی کرده است .

منبع: قرآن حکیم -آیت الله مکارم
سایت خودمان-تفسیر سوره های قرآن

[پرواز]

13-



سیزدهمین سوره قرآن کریم-سوره ی مبارکهرعد
اين سوره در «مكّه» نازل شده و 43 آيه است‏.

محتوای کلی سوره رعد :
هدف اصلی ابن سوره , اثبات حقانیت قرآن ومعجزه بودن این کتاب آسمانی و نشانه بودن آن برای رسالت پیامبر است ,
و این که مشرکان آن را نشانه ی خدا ومعجزه ی پیامبر نمی دانند و ساخته و پرداخته ی پیامبر معرفی می کنند , ادعایی است دروغو بی اساس , خداوند برای اثبات این موضوع در این سوره بر دو مطلب تاکید کرده است :
یکم , نشانه های خود در جهان هستی
دوم , سرگذشت اقوام پیشین و سرانجامدردناک آنها که به دلیل تکذیب حق بر ایشان پیش آمد .
مخلوقات خداوند همگی نشان دهنده ی توحیدو یگانگی خدا هستند و سرگذشت اقوام پیشین , بیانگر حقانیت نبوت پیامبران است وقرآن بر هر دو مطلب تاکید می کند .

توحید , شالوده و اساس قرآن است و نبوت ,لازمه ی آن , و این هماهنگی قرآن با عالم خلقت و تاریخ بشریت , دلیل محکمی برحقانیت این کتاب آسمانی است.

منبع:قرآن حکیم-ایت الله مکارم
سایت خودمان-برگزیده تفسیر نمونه

[پرواز]

14-

چهاردهمین سوره قرآن - سوره مبارکه ابراهبم



اين سوره داراى 52 آيه است كه در «مكّه» نازل شده به استثناى آيات 28 و 29، كه طبق گفته بسيارى از مفسران در «مدينه» در باره كشتگان مشركان در بدر نازل گرديده است.

محتواى سوره: چنانكه از نام سوره پيداست، قسمتى از آن در باره قهرمان توحيد ابراهيم بت شكن (بخش نيايشهاى او) نازل گرديده است.

بخش ديگرى از اين سوره اشاره به تاريخ انبياى پيشين همچون نوح، موسى و قوم عاد و ثمود، و درسهاى عبرتى كه در آنها نهفته است مى‏باشد.

این سوره مجموعه ای از اعتقادات , اندرزها, موعظه ها و سرگذشت های عبرت انگیز اقوام پیشین و بیانگر هدف رسالت پیامبران و نزول کتاب های آسمانی است.


منبع:قرآن حکیم-ایت الله مکارم
سایت خودمان-برگزیده تفسیر نمونه

[پرواز]

15-

پانزدهمین سوره قرآن کریم - سوره ی مبارکه حجر

حِجر=نام سرزمین قوم ثمود
54امین سوره ای است که پیش از حجرت در سال 4 بعثت در مکه نازل شده و 99 آیه دارد .

حجر,نام سرزمینی بین مدینه و شام بود که قوم ثمود آنجا می زیستند و خداوند , حضرت "صالح" را برای هدایت مردم آن فرستاد .

در آیه ی 80 از تکذیب این قوم نسبت به پیامبران و سرانجام شومشان که دچار عذاب شدند یاد می شود .

داستانهای تنذیری و هشدار دهنده و سرگذشت اقوام دیگر در رابطه با نبوت , از مطالب دیگر این سوره است ; مثل داستان حضرت ابراهیم , لوط و داستان ابلیس

در چند آیه هم از خلقت اولیه ی آدم و دشمنی ابلیس با انسان و برنامه های اغواگرایانه اش بحث شده است .

+منبع: آشنایی با سوره ها(جواد محدثی)

[پرواز]

16-

شانزدهمین سوره قرآن کریم- سوره نحل

زنبور عسل-این سوره در مکه پس از سوره ی کهف ( و قسمتی هم در مدینه) نازل شده و 128 آیه دارد.



زنبور عسل و خانه سازی آن در کوه و کوخ و تهیه ی عسل از گلها و شفا بخش بودن عسل در آیه ی 68 و 69 این سوره بیان شده و الهام خدایی به زنبور در این تدبیرها و نقشه ها ذکر شده است.

نعمتهای فرآوان زمینی و آسمانی خدا از قبیل دریا و کشتی , ماهیان , جواهرات دریایی , روشنایی ستارگان , باران , و چهارپایان و همچنین از مساله ی وحی , بعثت , قیامت , بطلان عقاید مشرکان , کیفر اقوام پیشین و ... از دیگر موضوعات این سوره است.

به همین جهت نام دیگرش (نِعَم) "نعمتها" است.

در این سوره همچنین به بعضی از عادات و رسوم جاهلی اشاره و از آنها مذمت شده است .



+منبع: آشنایی با سوره ها(جواد محدثی)