داستان قوم عاد

[طاهره وحیدیان]

ترجمه تفسیر المیزان جلد 10 ، علامه طباطبایی؛




http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327866238.jpg





: اما قوم‏او مردمی عرب از انسانهای ما قبل تاریخ بوده و در جزیره زندگی می‏کرده‏اند، و آنچنان منقرض شده‏اندکه نه خبری از آنها باقی مانده و نه اثری، و تاریخ‏از زندگی آنان جز قصه‏هایی که اطمینانی به آنهانیست ضبط نکرده و در تورات موجود نیز نامی‏از آن قوم برده نشده است.

و آنچه قرآن کریم از سرگذشت این قوم آورده چند کلمه است: یکی‏اینکه قوم عاد، (که چه بسا از آنان به تعبیر عاد اولی نیز تعبیر شده،(1) و از آن به دست می‏آید که عاد دومی‏نیزبوده)مردمی بوده‏اند که دراحقافزندگی می‏کردند و احقاف که جمعحقف(شنزار وناهموار)است و در کتاب‏عزیز خدا نامش آمده، بیابانی بوده بین عمان و سرزمین مهره(واقع دریمن(2) و بعضی گفته‏اند: بیابان شنزار ساحلی بوده‏بین عمان و حضر موت و مجاور سرزمین‏ساحلی شجر (3).و ضحاک گفته: احقاف نام کوهی است در شام (4).و این نام‏در سوره احقاف، آیه 21 آمده و از آیه شریفه 69 از سوره اعراف و آیه 46 سوره ذاریات برمی‏آید که این قوم بعد ازقوم نوح بوده‏اند.

و از آیه 20 سوره قمر، آیه 7 سوره الحاقه استفاده می‏شود که:آنها مردمی بوده‏اند بلندقامت چون درخت‏خرما، و از آیه 69 سوره اعراف برمی‏آید که: مردمی بوده‏اندبسیار فربه ودرشت هیکل، و از آیه 15 سوره سجده و آیه 130 سوره شعراء برمی‏آید: مردمی بوده‏اند سخت‏نیرومند و قهرمان،و از آیات سوره شعراء و سوره‏هایی غیر آن بر می‏آید که: این قوم برای خودتمدنی داشته و مردمی مترقی بوده‏اند دارای‏شهرهایی آباد و سرزمینی حاصلخیز و پوشیده ازباغ‏ها و نخلستانها و زراعت‏ها بوده‏اند و در آن عصر مقامی برجسته‏داشته‏اند و در پیشرفتگی‏و عظمت تمدن آنان همین بس که در سوره فجر در باره آنان فرموده: ا لم تر کیف فعل ربک‏بعادارم ذات العماد التی لم یخلق مثلها فی البلاد (5).

و این قوم بطور دوام، غرق در نعمت‏خدا و متنعم به نعم اوبودند تا اینکه وضع خود راتغییر دادند و مسلک بت‏پرستی در بینشان ریشه دوانیده و در هر مرحله‏ای‏برای خود بتی به عنوان‏سرگرمی ساختند و در زیر زمین مخزن‏های آب درست کردند به امید اینکه جاودانه خواهند بود،

............................................

(1)سوره نجم، آیه 50.
(2)معجم البلدان، ج 1، ص 153 و 154.
(3)معجم البلدان، ج 1، ص 154.
(4)مراصد الاطلاع، ج 1، ص 38.
(5)(ای رسول ما)آیا ندیدی(خبردار نشدی)که‏پروردگارت با قوم عاد ارم چه کرد؟قومی که‏صاحب ستونها بودند، قومی که درهیچ سرزمینی مثل آنان آفریده نشده بودند.سوره فجر، آیه 8
صفحه : 457

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327908812.jpg





و طاغیان مستکبر خود را اطاعت می‏کردند، خدای تعالی‏به خاطر همین انحرافهایشان برادرشان‏هود(ع)را مبعوث کرد تا به سوی حق دعوتشان نموده، و ارشادشان کند به اینکه: خدای تعالی را بپرستند و بت‏ها را ترک‏گویند و از استکبار و طغیان دست برداشته به عدل‏و رحمت در بین خود رفتار کنند (1).

هود(ع)در پند و اندرز آنان نهایت‏سعی را کرد و خیرخواهی‏خود را به همه‏نشان داد، راه را برایشان روشن و از بیراهه مشخص کرد و هیچ عذری برای آنان باقی‏نگذاشت،با این حال مردم خیرخواهی آن جناب را با اباء و امتناع مقابله کردند و با انکار ولجبازی با او روبرو شدند، و بجز عده‏کمی ایمان نیاوردند و اکثریت جمعیت بر دشمنی‏و لجبازیهای خود اصرار ورزیدند و نسبت‏سفاهت و دیوانگی به آن حضرت‏دادند، و اصرار وپافشاری کردند که آن عذابی که ما را از آن می‏ترسانی و به آن تهدید می‏کنی بیاور، آن جناب‏در پاسخ این اصرار و شتابزدگی‏آنان می‏فرمود: انما العلم عند الله و ابلغکم ما ارسلت به‏و لکنی اریکم قوما تجهلون (2).

چیزی نگذشت که خدای تعالی عذاب را بر آنان نازل کردبه این صورت که بادی‏عقیم از باران(باد بدون باران)به سوی آنها گسیل داشت، بادی که در سر راه خود هیچ چیزی‏برجای نگذاشت، همه را مانند استخوان پوسیده کرد (3) ، بادی صرصر(دارای صدایی مهیب)(4) ودر ایامی‏نحس به مدت هفت‏شب و هشت روز پشت‏سر هم وزید که اگر آنجا بودی، می‏دیدی‏که مردم به حال غش افتاده‏اند، گویی تنه‏های خرمای‏سرنگون شده‏اند (5) ، بادی که مردم بلندبالای آن قوم را مانند نخل منقعر(کنده شده)از جای می‏کند.(6) قوم عاد در آغاز آنچه از این باد دیدند خیال کردند ابری است که برای باریدن به‏سویشان می‏آید لذا به یکدیگر بشارت‏و مژده داده و می‏گفتند: عارض ممطرنا - ابری است که‏ما را سیراب خواهد کردولی اشتباه کرده بودند بلکه این‏همان عذابی بود که در آمدنش‏شتاب می‏کردند، بادی بود که عذابی الیم با خود می‏آورد عذابی که به امر پروردگارش

............................................
(1)سوره شعراء، آیه 130.
(2)علم به اینکه عذاب چه وقت می‏رسد تنهانزد خدا است، ماموریت من فقط ابلاغ رسالت اواست که رساندم، اما شما را مردمی یافتم که سخت گرفتار جهلید.سوره احقاف، آیه 23
(3 و 4)سوره ذاریات، آیه 42.
(5)سوره الحاقة، آیه 7. (6)سوره قمر، آیه 20.
صفحه : 458

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327893211.jpg



http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327908894.jpg






هر چیزی را نابود می‏ساخت و آن چنان نابود می‏ساخت که کمترین اثری‏از خانه‏های آنان‏باقی نگذاشت (1) ، در نتیجه خدای تعالی تا آخرین نفر آن قوم راهلاک کرد و به رحمت‏خود هودو مؤمنین به وی را نجات داد (2).
2 - شخصیت معنوی هود

: هود(ع)خودش از قوم عاد دومین پیغمبری بود که‏برای دفاع‏از حق و سرکوبی و ابطال کیش وثنیت قیام کرده، البته دومین نفری که قرآن کریم‏سرگذشتش را نقل‏کرده و محنت‏ها و آزاری که در راه خدای سبحان دیده حکایت نموده است، آری قرآن کریم آن جناب را به همان ستایش‏که انبیاء گرام خود را ستوده، ستایش کرده و درهمه ذکر خیرهای خود از آن حضرات، وی را شرکت داده است، سلام خدا بر او باد.

............................................ (1)سوره احقاف، آیه 25. (2)سوره هود، آیه 58

[طاهره وحیدیان]

اخیرا در یکی از مناطق جنوب شرقی عربستان کاوشگران گاز بقایای اسکلتهای انسانی را اندازه های خارق العاده ای کشف کردند. در ذیل ابتدا ترجمه ای از منابع خارجی می آید و سپس شرح ماوقع از منابع اسلامی عنوان می گردد.

http://imam_sajjad.webs.com/aad1.jpg
بیابان مورد نظر را یک چهارم خالی یا به عربی ربع الخالی می نامند.(به این معنی که اگر شبه جزیره عربستان را به چهار بخش قسمت کنیم، یک چهارم آنرا این بیابان تشکیل می دهد)کشف مذکور را گروه کاوشگر آرامکو انجام داده ها است.در قرآن کریم خداوند می فرماید مردم خارق العاده ای را خلق کرده که تا به حال مانند آنرا خلق نکرده است.

http://imam_sajjad.webs.com/aad2.jpg
این مردم قوم عاد نامیده می شدند که برای آنها پیامبری به نام هود فرستاده شد.

[طاهره وحیدیان]

http://imam_sajjad.webs.com/aad3.jpg
آنهاخیلی بلند،بزرگ ،وخیلی نیرومند بودند. چنان بودندکه می توانستند بازو هایشان اطراف یک تنه درخت بگذارندوآن راازریشه بکنند. تعدادی از این مردم قدرت خود را علیه خداوند و پیامبر او صرف کردند و خداوند همه آنها را که پا را ( از فرمان خدا ) فراتر نهاده بودند، گرد آورد . در نتیجه ( به دلیل نافرمانی ،‌ خداوند ) آنها را نابودساخت. این بقایا در عربستان سعودی متعلق هستند به ( قوم عاد )

http://imam_sajjad.webs.com/aad4.jpg

[طاهره وحیدیان]

ارتش سعودی منطقه را تحت حفاظت دارد و هیچکس بجز کارکنان آرامکو حق ندارد وارد آن شود.
http://imam_sajjad.webs.com/aad5.jpg
این مکان به شکل مخفی و پنهان حفاظت و نگهداری می شود اما یک هلیکوپتر نظامی ارتش سعودی تعدادی عکس هوایی از منطقه گرفته است که یکی از عکس ها از طریق اینترنت به بیرون نشت ( منتشر ) کرده .
http://imam_sajjad.webs.com/aad6.jpg

[طاهره وحیدیان]

از جمله اعمال قوم عاد

از آيات قرآن كريم و سرزنش هود(ع ) مشخص مى شود كه قوم عاد چه كارهايى مى كردند. از جمله اين كه در جاهاى بلند و قلّه هاى كوه ، ساختمان هايى بنا مى كردند بدون اين كه احتياجى به آن ها داشته باشند و گويا فقط به خاطر فخرفروشى بر ديگران يا تفريح كردن آن ها را مى ساختند. از اين رو هود در مقام سرزنش مى گويد:آيا در هر جاى بلندى (كه مى رسيد) به بيهود سرى (و روى سرگرمی و هوس رانى ) ساختمانى براى نشانه بنا مى كنيد(سوره شعرا آیه 28)
و در تفسير مجمع البيان آمده است : قوم عاد برج هاى بلندى براى كبوتران مى ساختند كبوتران را براى بازى در آن جا نگهدارى مى كردند و هود آن ها را از اين كار سرزنش مى نمود.
از جمله اين كه گويا ايشان اصلا به فكر مرگ نبودند و قلعه هاى بسيار محكم و بناهاى مرتفع مى ساختند. هود به آن ها مى گفت :و شما خانه هاى محكم مى سازيد مثل آن كه مى خواهيد جاويدان در آن باشيد. اگر به فكر مرگ و سرانجام زندگى بوديد، كجا چنين عمارت هاى محكمى بنا مى كرديد.


http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327840123.jpg

[طاهره وحیدیان]

ديگر آن كه شما چون دست به سوى كسى بگشاييد مانند جباران از حدّ مى گذارنيد.(سوره شعرا آیه 130) يعنى وقتى مى خواهيد كسى را در برابر خطايى كه از وى سرزده ، تنبيه كنيد تا سرحدّ كشتن او را مورد آزار قرار مى دهيد و مانند سركشان و جبّاران از حدّ مى گذارنيد و خلاصه آن كه شما در هردو طرف ، شهوت و غضب را از حدّ گذارنده و زياده روى مى كنيد و از مرز بندگى پا فراتر مى نهيد.
به دنبال آن ، نعمت هاى خدا برايشان برمى شمرد تا با يادآورى آن نعمت ها، از اعمال خود دست بردارند و به ياد خدا و روز جزا افتند، اما اندرزهاى دل نشين آن حضرت ، برآن دل هاى سخت تر از سنگ اثر نمى كرد و در مقام تكذيب آن حضرت برآمده و مى گفتند:ما عذاب نخواهيم شد و پند دادن و ندادن تو براى ما يکسان است . خداى تعالى نيز به دنبال تكذيب آن مردم و نپذيرفتن پندهاى سودمند هود مى فرمايد:هود را تكذيب كردند و دروغ گويش ‍ شمردند. ما هم نابودشان كرديم ، و در اين موضوع عبرتى است و بيشترشان مؤ من نبودند




http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327902517.jpg

[طاهره وحیدیان]

خشك سالى در سرزمين عاد
مورّخان مى نويسند: قوم عاد بر اثر تكذيب هود سه يا هفت سال دچار خشك سالى و قحطى شدند. چشمه ها خشك شد و باران نباريد و براى تهيه آب به سختى افتادند و ناچار به حفر چاه هاى عميق شدند، ولى باز هم آب به حدّ كفايت نبود و زندگى بر آن ها سخت شد. هود براى تبليغ دين حق از اين فرصت استفاده كرد و چنان كه در بالا اشاره شد، به آن ها وعده داد كه اگر ايمان بياوريد، خداوند باران فراوان برشما ببارد و نيرويتان افزايش يابد؛ ولى باز هم متنبّه نشدند و از بت پرستى دست نكشيدند.
آن ها وقتى اصرار هود را در ترويج مرام خويش ديدند، گفتند:اى هود! براى ما دليل روشن و برهانى نياوردى و ما به خاطر گفتار تو از خدايان خود دست بردار نيستيم و به تو ايمان نمى آوريم.(سوره هود آیه 53) وبه تدريج زبان به اهانت و تمسخر آن حضرت گشوند و گفتند:ما درباره تو چيزى جز اين نگوييم كه بعضى را از دست داده اى . پس از اين نيز پا را فراتر نهاده گفتند: آيا تو آمده اى كه ما خداى يگانه را بپرستيم و از آن چه پدرانمان مى پرستيده اند، دست بداريم . اگر راست مى گويى آن عذابى را كه بدان تهديدمان مى كنى ، براى ما بياور.(سوره اعراف آیه 70) هود به ايشان فرمود:عذاب و غضب پروردگارتان بر شما محقق گشت . آيا در مورد نام هايى كه شما و پدرانتان نام گذارى كرده و ساخته ايد و خدا درباره آن دليلى نازل نكرده با من مجادله مى كنيد؟ پس منتظر (عذاب الهى ) باشيد كه من نيز منتظر ورود آن بر شما هستم .(سوره اعراف آیه 71)
واگر شما روى بگردانيد و سخنم را نپذيريد، من آن چه را ماءمور به رسالت آن بودم به شما ابلاغ كردم و خداى من به كيفر تكذيب و شرك و كفرتان شما را نابود كرده و مردم ديگرى را جانشين شما خواهد كرد و شما هيچ گونه زيان و ضررى به خدا نمى زنيد.(سوره هود آیه 57) بلكه به خودتان ضرر مى زنيد كه از كاروان سعادت بازمانده و بدبخت خواهيد شد.

[طاهره وحیدیان]

آغاز عذاب قوم هود
هود پيغمبر روزگارى دراز - كه برخى آن را 760 سال نوشته اند - ميان قوم خود بماند و رسالت خود را ابلاغ فرمود. گرچه اين مدت بعيد به نظر مى رسد، ولى از آن قوم ، جز افرادى كمى از فرزندان سام كسى به وى ايمان نياورد تا كم كم مستحق عذاب الهى شدند و خداى تعالى بادهاى صرصر و عقيم را ماءمور نابودى آن ها كرد.
مردم بر اثر خشك سالى منتظر باران بودند(و مطابق نقلى ، جمعى را براى دعا به مكه فرستاده بودند تا كنار خانه خدا دعا كنند و باران بر آن ها ببارد، غافل از آن كه سبب خشك سالى و خشم خدا، همان بت پرستى ايشان و نپذيرفتن دعوت فرستاده حق بود. آرى غرور و تكبر، گاهى افراد را اين چنين به بدبختى مى كشاند كه حاضر نيستند سخن فرستادگان حق را بشنوند و با اين حال خود را آبرومند درگاه خدا مى دانند و اين كه در تاريخ نمونه بسيار دارد). روزى مشاهده كردند كه از گوشه افق ابر سياهى پديدار شد و هم چنان به سوى آن ها پيش آمد. آن ها به گمان آن كه ابرى است آبستن باران و اكنون بر آن ها بارانى فراوانى مى بارد، با خوش حالى گفتند: اين ابرى است آبستن باران و اكنون بر آن ها باران فراوانى مى بارد، با خوش حالى گفتند: اين ابرى است كه بر ما خواهد باريد. ولى نمى دانستند عذاب سختى است كه به صورت ابر به جانب آن ها مى آيد. از اين رو هود به آن ها هشدار داد و گفت : نه ، بلكه اين همان چيزى است كه به آمدنش شتاب داشتيد، بادى است كه در آن عذاب دردناكى است و به اذن پروردگار خود هر چه در سرراهش ‍ باشد نابود مى كند.



http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327834470.jpg

[طاهره وحیدیان]

ناگهان باد وزيدن گرفت ؛ بادى كه قرآن كريم چند خصوصيت براى آن ذكر فرموده است :
1 -باد عقيم يعنى باد نازا(و عقيم به زنى گويند كه باردار نمى شود، چنان كه به مردى هم كه نسلى از وى باقى نماند عقيم گويند). در سبب نام گذارى باد مزبور به اين نام گفته اند: بادى بود كه حامل خير نبود و جز شرّ و عذاب چيزى به همراه نياورده بود. چنان كه در وصف دنيا گويند دنياى عقيم ؛ يعنى دنيايى كه چيزى به كسى نمى دهد.
ممكن است به اصطلاح اهل فن فعيل به معنيا فاعل و عقيم به معناى عاقم باشد. يعنى بادى بود كه نه درختى را آبستن مى كرد و نه براى لطافت هوا مؤ ثر بود و نه براى حيوانى سودمند بود، بلكه به هرچه مى رسيد آن را خشك و نابود مى كرد.
-2 باد صرصر كه معانى متعددى دارد، از آن جمله گفته اند: به معناى باد سرد است ودر چند حديث نيز صرصر را همين گونه معنا كرده اند. هم چنين برخى از اهل لغت گفته اند: بادى است كه به شدت بوزد.



http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327829310.jpg

[طاهره وحیدیان]

-3 باد عاتيه يعنى باد سركش . در روايت تعبير لطيفى درباره سركشى آن باد ذكر شده و گفته اند: اختيار آن باد از دست نگهبانان و ماءموران خارج شد و بيش از حدّ وزيدن گرفت . نگهبانان وحشت زده به خدا عرض كردند: ما مى ترسيم كه افراد غيرگناه كار را نيز هلاك كند. پس خداوند جبرئيل را ماءمور كرد و بيامد زيادى آن را به جاى خود بازگرداند.
-4 ريح فيها عذاب اليم ؛ بادى كه در آن عذابى دردناك بود.(سوره احقاف آیه 24)شدت اين باد به حدى بود كه آن مردم قوى هيكل و بلند قامت را از جابرمى كند و چون درخت خرما كه از بن كنده باشند، به اين سو و آن سو پرتاب و هر چه سرراهش بود نابود مى كرد. به هيچ چيزى نرسيد جز آن كه چون استخوان پوسيده و خاكسترش كرد و در مجموع ، انسان ، حيوان ، درخت و خانه اى به جاى نگذارد و همه را با خاك يكسان كرد.
باد مزبور با همان شد و سرما، هفت شب و هشت روز پى درپى برآنها وزيد و همه را به مجسمه هاى بى جانى تبديل كرد. از وهب بن منبه نقل شده كه اين هفت شب و هشت روز همان ايامى است كه عرب آن را ايام العجوز گويند كه باد و سرماى سختى بود. سبب آن كه اين باد و سرما را به عجوز و پيرزن نسبت دادند، آن بود كه پيرزنى از ترس باد وسرما در غارى پناه گرفت ، ولى سرما و باد از او هم دست برنداشته و سرانجام روز هشتم او را كشت . در اين ميان هود، پيروانش را در زمينى كه اطراف آن ديوار كوتاهى بود، جمع كرد. باد شديد به آن نقطه كه مى رسيد، به صورت نسيم جان بخشى در مى آمد و سروصورت آن ها را نوازش مى داد و موجب لطافت هوا و لذت روحشان مى گرديد.

[طاهره وحیدیان]

راستى كه روزهاى شومى براى بت پرستان قوم هود و دشمنان آن حضرت گذشت و طولى نكشيد كه مجسمه هاى بى جانشان چون تنه هاى درخت خرما برزمين افكنده شد و خانه هاشان به صورت ويرانه هايى در آمد و از آن همه باغ هاى سرسبز و زمين هاى حاصل خيز و جمعيت بسيار، جز نامى به جاى نماند. طبق روايات ، استخوان ها و اموالشان و حتى ويرانه هاى به جا مانده نيز به تدريج در زير ريگ هاى بيابان احقاف و خاك ها مدفو ن گرديد .
به علاوه اين فقط عذاب خوار كننده دنيا بود كه خداوند به آن ها چشانيد و عذاب آخرت سخت تر خواهد بود. بدين ترتيب طومار زندگيشان با لعنت دنيا و عذاب آخرت درهم پيچيده شد و براى هميشه از رحمت حق دور گشتند.
قرآن كريم پس از نقل داستان قوم عاد، مشركان مكه و كفّار زمان رسول خدا را مخاطب ساخته و به آن ها مى فرمايد:و ما به قوم عاد نيرو و قدرتى داديم كه به شما نداديم و براى آن ها گوش و ديدگان و دست ها قرار داديم ، اما آن گوش و ديدگان و دل ها، به كارشان نيامد. زيرا آيه هاى خدا را انكار مى كردند وعذابى را كه مسخره اش مى پنداشتند برايشان درآمد.(سوره احقاف آیه 26) ونيز درباره آن ها مى فرمايد:اگر اينان روى بگردانند، بدان ها بگو شما را از صاعقه عاد و ثمود بيم مى دهم.(سوره فصلت آیه 13)



http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327852019.jpg

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327837625.jpghttp://www.pnuforums.ir/upload/011/1327853698.jpg


http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327833586.jpg

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327853128.jpghttp://www.pnuforums.ir/upload/011/1327869275.jpg

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327840025.jpg



http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327889283.jpg

[طاهره وحیدیان]

http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327885903.jpg




http://www.pnuforums.ir/upload/011/1327824011.jpg