وظایف زنان در قرآن کریم

[طاهره وحیدیان]

http://www.taknaz.ir/upload/46/0.295275001307775301_taknaz_ir.jpg


1. وظیفه شوهرداری‌ از آیه 21 سورة روم استفاده می‌شود که زن باید محیط خانواده را به گونه‌ای سامان دهد که عامل آرامش شوهر خود باشد. 2. فرمان‌بری متواضعانه از شوهر " فَالصَّـَـلِحَـَت‌ُ قَـَنِتَـَت‌ٌ ;(نسأ،34) زنان صالح‌، متواضعند."

این تعبیر، نقطة مقابل تعبیر: "وَالّتی تَخافُونَ نُشُوزَهُن‌َّ" یعنی نشوز در همین آیه شریفه است‌. اطاعت مستمر و متواضعانه‌، وظیفه‌ای است که قرآن کریم‌، به صراحت از زن خواسته است‌. روشن است این فرمان‌بری به معنای محرومیت استقلال زن‌، در ارادة فردی خود نیست‌، بلکه فرمان‌بری در قلمرو حقوقی است که خداوند برای مردان‌، در نظر گرفته که مهم‌ترین شاخصة آن‌، فرمان‌بری در مسئلة زناشویی است‌.( تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 4، ص 344، مؤسسه اعلمی‌. )

[طاهره وحیدیان]

3. حفظ خود و اسرار و حقوق شوهر "حَـَفِظَـَت‌ٌ لِّلْغَیْب‌ِ بِمَا حَفِظَ اللَّه ‌;(نسأ،34) زنان صالح در غیاب ]همسر خود[، اسرار و حقوق او را، یعنی حقوقی که خداوند برای همسران آن‌ها قرار داده‌، حفظ می‌کنند." روشن است که مهم‌ترین شاخصة این حفظ خود در غیاب شوهر، حفظ در قلمرو مسائل ناموسی است‌. زن باید در غیاب شوهر، به طور کامل خود را حفظ کند، هم چنان که رازها و مسائل خصوصی شوهرش را نیز باید نگه دار باشد.
در قرآن کریم‌، دربارة شیوه سخن گفتن زنان با نامحرمان چنین آمده است‌: "به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند."

4. رعایت پوشش واجب اسلامی‌ " یَـََّأَیُّهَا النَّبِی‌ُّ قُل لاِ َّزْوَ َجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَآءِ الْمُؤْمِنِین‌َ یُدْنِین‌َ عَلَیْهِن‌َّ مِن جَلَـَبِیبِهِن‌َّ ذَ َلِکَ أَدْنَی‌ََّ أَن یُعْرَفْن‌َ فَلاَ یُؤْذَیْن ‌;(احزاب‌،59) ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو، جلباب‌ها ]روسری‌های بلند[ خود را بر خویش فروافکنند. این کار، برای این که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است‌." در این پوشش واجب‌، تنها چهره و دو دست‌، استثنا شده است‌.

[طاهره وحیدیان]

5. نگه‌داری چشم‌های خود از نگاه‌های هوس آلود و حرام‌ "وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَـَت‌ِ یَغْضُضْن‌َ مِن‌ْ أَبْصَـَرِهِن‌َّ;(نور،31) به زنان با ایمان بگو، چشم‌های خود را ]از نگاه‌های هوس آلود[ فرو گیرند. غَض‌ّ در لغت به معنای کاهش دادن است و غَض‌ّ بصر، یعنی کاهش دادن نگاه‌. به دیگر سخن‌، یعنی خیره نشدن و تماشا نکردن و به اصطلاح‌، نظر استقلالی نیفکندن‌.( مسأله حجاب‌، شهید مطهری‌، ص 138 و 139، انتشارات صدرا. )

6. طریقه سخن گفتن با نامحرمان‌ در قرآن کریم‌، دربارة شیوه سخن گفتن زنان با نامحرمان چنین آمده است‌: "فَلاَ تَخْضَعْن‌َ بِالْقَوْل‌ِ فَیَطْمَع‌َ الَّذِی فِی قَلْبِه‌ِی مَرَض‌ٌ;(احزاب‌،32) به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند." منظور سخن گفتن زنان همراه با خضوع است که در آیه شریفه از آن نهی شده است‌; یعنی نازک و لطیف کردن صدا با مردان‌، به گونه ایکه آن‌ها دربارة زن‌، گمان بد کنند و تحریک شوند.( تفسیر المیزان‌، مرحوم علامه طباطبایی‌، ج 16، ص 309، مؤسسه اعلمی‌. )

7. عدم اختلاط با مردان‌ قرآن کریم‌، به صراحت به زنان پیامبرصلی الله علیه و آله می‌فرماید: "وَ قَرْن‌َ فِی بُیُوتِکُن‌َّ;(احزاب‌،33) در خانه‌های خود بمانید." اگر هم گفته شود این دستور به لحاظ مسائل سیاسی و اجتماعی خاص بوده است‌،( مسأله حجاب‌، همان‌، ص 80. ) ولی آیات دیگری نیز بر این مسئله‌، به تصریح یا به کنایه دلالت دارند: "وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُن‌َّ مَتَـَعًا فَسأَلُوهُن‌َّ مِن وَرَآءِ حِجَاب‌ٍ ذَ َلِکُم‌ْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُم‌ْ وَ قُلُوبِهِن‌َّ;(احزاب‌،53) هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را از آنان ]همسران پیامبر[ می‌خواهید، از پشت پرده بخواهید. این کار برای پاکی دل‌های شما و آنان بهتر است‌." روشن است که مخاطب این سفارش‌، فقط همسران پیامبر6 نبوده‌، بلکه همة زنان را در بر می‌گیرد.