اهل سنت رسول الله یا اهل سنت عمر بن خطاب!!

[طاهره وحیدیان]

اهل سنت رسول الله یا اهل سنت عمر بن خطاب!!
در این مطلب قصد داریم به بررسی این مسئله بپردازیم که آیا نزد اهل سنت فقط و فقط یک سنت بوده است آنهم سنت رسول الله می باشد یا چیزی غیر این نیز وجود دارد؟
الف: جناب عبدالله بن عمر

مردی از شام از عبدالله بن عمر پرسید که متعه حج حلال هست یا حرام؟ عبدالله گفت: حلال است. مرد شامی گفت: پدرت نهی کرده است. عبدالله گفت: اگر پدرم از کاری نهی کند و رسول الله انجام دهد. تو از پدرم تبعیت میکنی یا از پیامبر؟

سنن الترمذی – الترمذی – ج ۲ – ص ۱۵۹- دارالفکر

إن أباک قد نهى عنها فقال عبد الله بن عمر : أرأیت إن کان أبی نهى عنها وصنعها رسول الله صلى الله علیه وسلم

مسند أبی یعلى – أبو یعلى الموصلی – ج ۹ – ص ۳۴۲

تذکرة الحفاظ – الذهبی – ج ۱ – ص ۳۶۸

نمونه دیگر:

أفسنة رسول الله تتبع أم سنة عمر بن الخطاب

البدایة والنهایة – ابن کثیر – ج ۵ – ص ۱۵۹- دار إحیاء التراث العربی

السیرة النبویة – ابن کثیر – ج ۴ – ص ۲۷۸- دار المعرفة

ب: جناب عایشه

عایشه نقل کرده است که پیامبر زمانی که رمی جمره عقبه می کردند قبل از اینکه به مشعر بروند خودشان را خوشبو می کردند. پس همانا سنت پیامبر برتر از آن است که آنرا از سنت عمر برداشت کنیم

فقالت عائشة رضی الله عنها کنت أطیب رسول الله صلى الله علیه وسلم إذا رمى جمرة العقبة قبل أن یفیض فسنة رسول الله صلى الله علیه وسلم أحق أن یؤخذ بها من سنة عمر

مسند احمد – الإمام احمد بن حنبل – ج ۶ – ص ۱۰۶- دار صادر

شرح معانی الآثار – أحمد بن محمد بن سلمة – ج ۲ – ص ۲۳۱- دار الکتب العلمیة

إرواء الغلیل – محمد ناصر الألبانی – ج ۴ – ص ۲۳۹- المکتب الإسلامی

أخرجه الطحاوی ( ۱ / ۴۲۱ ) بسند صحیح

[طاهره وحیدیان]

ج: گروهی دیگر

در تهذیب الکمال ذیل اسم ((أبی بن کعب بن قیس بن عبید بن زید)) چنین آمده است که می گفت:

همانا بخاطر قول احدی ((منظور عمر بن خطاب می باشد)) سنت رسول الله را رها نخواهم کرد

سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول ، فلن أدعه لقول أحد

تهذیب الکمال – المزی – ج ۲ – ص ۲۶۶ – ۲۶۷- مؤسسة الرسالة

در ماجرای گفتگوی معاویه و سعد بن مالک هم زمانی که بحث حلیت تمتع عمره آمد چنین گفتند:

((به معاویه گفته شد. عمر بن خطاب آنرا حرام کرده است و تو بهتر از عمر هستی. معاویه گفت. عمر از من بهتر بود اما پیامبر این کار را انجام داد و او بهتر از عمر بود))

وقد فعل ذلک النبی صلى الله علیه وسلم وهو خیر عن عمر

سنن الدارمی – عبد الله بن بهرام الدارمی – ج ۲ – ص ۳۶- مطبعة الحدیثة

حال سوال ما اینجاست؟

اولا: عمر بن خطاب مگر شارع بوده است که از جانب خودش سنتی غیر از سنت رسول الله باب کرده باشد؟ مگر عمر بن خطاب نباید از سنت رسول الله اطاعت می کرد؟

ثانیا: مگر ادعای اهل سنت این نیست که از سنت نبوی اطاعت می کنند؟ ولی اینجوری که معلومه چند تا سنت شد. یکی سنت عمر یکی سنت رسول الله؟ حالا از کدوم تبعیت می کنند؟

]ثالثا: بر فرض اینکه سنت عمر بن خطاب شرعا جایز باشد. چرا صحابه از اوامر و سنت او تبعیت نکردند و بر خلاف آن عمل کردند؟